Историското толкување на улогата на поранешниот американски претседател Вудроу Вилсон, според кое тој ја „спасил“ Бугарија од територијалните аспирации на Србија, Грција и Романија на крајот од Првата светска војна, е , во најмала рака, аматерски. Да се зборува за Вудроу Вилсон на таков начин не е на место и е далеку од историски факти.
Според историчарот Дејан Ристиќ, иницијативата иницирана од Здружението на обвинители и Истражниот совет на Комората за поставување споменик на Вудроу Вилсон во таа земја е пример за учебник за злоупотреба на историјата со цел да се постигнат дневнополитички цели.
Според Ристиќ, загрижува фактот што оваа иницијатива е широко поддржана од бугарската политичка, интелектуална и универзитетска елита.„Вудроу Вилсон е првокласен и важен од повеќе причини. Во контекст на балканската геополитика, тој е значаен пред се заради неговото инсистирање на правото на народот на самоопределување, да живее во независна суверена држава. Затоа, тој ги поддржуваше балканските народи за да го завршат периодот на независност, заокружување на територии и ослободување на сè уште неослободените делови на нивниот етнички корпус – првенствено се однесуваше на Кралството Србија, кое во тоа време беше навистина јужнословенски Пиемонт“, објаснува Ристиќ.
Од друга страна, и во двете светски војни, Бугарија покажа политичка непромисленост со тоа што беше на поразените страни – и не само тоа – нејзините окупациони трупи, потсетува нашиот соговорник, извршија ужасни злосторства на окупираните територии. Ѕверско и незамисливо за човечкиот ум, злосторствата на бугарските окупатори во Србија и не само во Србија, имаа и елементи на геноцид.„Ова е многу опасен обид за ревизија на историјата, опасен обид да се претстави агресорот како жртва, да се претстави криминалецот како жртва на некои незаситни соседи и да се обиде да претстави некој што изгубил во Првата светска војна како еден вид морален победник, нагласува Ристиќ.
Промовирањето на идејата за Голема Бугарија, и иницијативата за подигнување споменик на Вилсон се дел од тоа, се гради, додава Ристиќ, преку негирање на автентични идентитети, а исто така и преку брутално негирање и омаловажување на историските факти кои биле проверени како такви. Бугарија исто така ги злоупотребува механизмите за членство во важни меѓудржавни организации, како што се ЕУ и НАТО, со цел да се постигнат цели што не може да се постигнат со сила во двете светски војни.
Набудувајќи што се случува во бугарско-македонските односи, некој може на шега да каже дека бугарската политичка елита добро се забавува, вели Ристиќ.„Шала на страна, станува збор за сериозни експанзионистички намери, кои сега се целосно отворени. Негирањето на македонскиот етнички и кој било друг идентитет, обидот да се проголта Македонија, отворените аспирации на Бугарија кон делови од нашата држава и етничка територија, кон делови од нашиот етнички кор во претходните векови, но и денес, покажуваат дека значителен дел од бугарските политички и дел од интелектуалните елити никогаш не можат да се ослободат од идејата за голема Бугарија.
„Денес станува многу сериозен и се плашам, многу смртоносен механизам во билатералните односи на Бугарија со значителен дел од нејзините соседи, имајќи предвид дека Бугарија е и во ЕУ и во НАТО и го користи во смисла на уцена на капиталот“, рече Ристиќ. .
Иницијативата за поставување споменик на Вилсон беше поддржана и од главниот обвинител на Бугарија, Иван Гешев. По поразот во Првата светска војна, Бугарија, според одредбите на Договорот од Неџи, потпишан во 1919 година, им предаде на своите соседи одредени територии – дел од областа на западот на земјата во близина на Босилеград, Струмица и Кариброд (Димитровград) припаѓаше на Кралството СХС, Јужна Добруџа – Романија и Западна Тракија стапи под контрола на земјите од Антантата и потоа беше предадена на Грција.
Сепак, мислењето на бугарските обвинители е дека без интервенција на Вилсон, Бугарија ќе престане да постои, бидејќи соседите целосно ќе ја распарчат.
Во обид да се постигне траен мир во Европа, Вудроу Вилсон ја посочи програмата „14 точки“, со чија помош нациите на Централна Европа го реализираа правото на самоопределување. Затоа тој беше прославен скоро како херој во Чехословачка, Романија, Југославија и Полска. Вилсон исто така го иницираше основањето на Лигата на народите, претходникот на Обединетите нации, првото политичко здружение што ги обедини скоро сите земји во светот.
