Грчкиот министер за надворешни работи Никос Коѕиас, во интервју за грчката национална телевизија ЕРТ, изјави дека со македонскиот колега Никола Димитров се договориле да се формира заедничка македонско-грчка комисија од експерти кои ќе ги разгледуваат македонските учебници, со цел да се отстранат сите иредентистички изјави, мапи и текстови.
Сега се поставува прашањето зошто Грција да не бара промена на учебниците, кога премиерот Зоран Заев и министерот за надворешни работи, Никола Димитров се согласија на такво нешто со Бугарија.
Не само што Заев и Димитров го потпишаа скандалозниот договор за добрососедство со Бугарија, туку и Заев јавно изјави дека во учебниците ќе биде променето се она што не е во новиот дух на соработка меѓу Македонија и Бугарија.
-Едно од отворените теми во Македонија е дел од прашањето за несоодветна употреба на зборови во учебниците и во одредени други материјали, кои официјално државни материјали. Постои консензус во Македонија по ова прашње и сите нови изданија ќе имаат отстрането сите грешки кои што оставаат трага, во најблага форма кажано, на непријатност, која што не е во функција на она што се залагаме сите. Како што знаете, веќе се направени одредени чекори за таа соработка да расте, и тоа во минатото, не само од нашата нова Влада. Има многу датуми кога се се чествуваат настани пред гробишта на покојни војници, се обновуваат одредени обележја кои што се значајни и за нашата, но и за бугарската историја. Спомен плочата во Струмица го има отклонето зборчето „фашистички“. Значи, нема да дефинирам поими за да навлезам директно во историјата оти ние сме политичари, но сигурно ќе биде во духот на тоа што се залагаме дека тоа е заедничка историска личност овдека на Балканите, рече Заев во скандалозната изјава.
Шефот на грчката дипломатија во интервјуто рече дека се надева оти до крајот на ноември ќе има први резутати од договорот со Димитров за ревидирање на учебниците.
-Ќе видиме дали новата Влада добива поголема сила или не, и потоа Владата во Скопје да покаже дали може да влезе во сериозни преговори за името. Сакам да ви кажам дека проблемот за името зад себе крие и еден проблем на иредентизам, се надевам дека од нивна страна ќе бидат преземени мерки за ограничување на иредентизмот. Во Њујорк имавме средба со министерот за надворешни работи на соседната земја, Никола Димитров. Сакам да ви кажам дека станува збор за извонредно интересна личност, со кого се договоривме да создадеме комисија која ќе изврши надзор на сузбивање на иредентизмот во учебниците. До крајот на ноември се надеваме дека ќе имаме првични резултати од ова, односно да се изврши удар врз иредентизмот и врз картите со територијални претензии. Ова е многу значаен чекор, вели Коѕијас.
Шефот на грчката дипломатија пред пет дена, коментирајќи ја средбата со својот македонски колега, рече дека разговарале за преземање одредени мерки за справување со иредентизмот и недовербата од двете страни. Уште поинтересно е што Коѕијас вчераутро беше многу подециден и соопшти за што станува збор – од ноември годинава ќе биде формирана заедничка комисија, која околу 4 месеци ќе ги разгледува учебниците. Комисијата ќе има мандат да ги лоцира, а потоа во соодветна процедура да ги отстрани мапите и другите елементи на иредентизам што биле присутни во нашите дидактички материјали. Коѕијас во 20-минутното интервју за државната ТВ говореше за сите аспекти на грчката надворешна политика, го спомена, неизбежно, и прашањето за името, првпат ја коментираше Привремената спогодба меѓу двете земји, а за шефот на македонската дипломатија, кому името му го промени од Никола во Николас, рече дека е интересна личност.
Коѕиас истакна и дека спорот за името во заднина крие еден проблем со ирендентизам.
– Спорот за името во заднината крие еден проблем со иредентизам. Се надевам и верувам дека ќе постојат мерки од нивна страна за ограничување на иредентизмот. На пример, во Њујорк се согласивме со доста интересната личност, со министерот за надворешни работи на соседната земја, со господинот Николас Димитров, дека ќе направиме заедничка комисија од ноември, која ќе работи четири месеци и се надеваме дека ќе ја заврши својата работа, која ќе ги разгледа учебниците за да се отстранат иредентизмот и мапите што постојат. Тоа е еден важен чекор што го направиме, но постојат и други за кои преговараме – објасни шефот на грчката дипломатија.
Никос Коѕијас коментираше дека чека да поминат локалните избори кај нас, но и вториот круг, доколку биде потребно, па потоа, како што истакна, нашата влада ќе треба да оцени дали се зајакнува или не и, соодветно со тоа, како што рече, „владата да покаже дали сака и дали може суштински да преговара за решение на спорот за името“. Шефот на грчката дипломатија првпат јавно ја коментираше и Привремената спогодба меѓу Македонија и Грција, за која рече дека има свои недостатоци, особено во делот посветен на нашата интеграција во меѓународните организации. Никос Коѕијас не испушти да спомене дека членството во НАТО и во ЕУ ќе дојде само по решение на името.
– Нашата соседна, пријателска земја, како што велам јас, затоа што нашите народи имаат доста пријателски односи, не може да се интегрира во меѓународна заедница од овој тип како што се НАТО и Европската Унија без да биде решено прашањето за името, во согласност со тоа што го налагаат договорите од 1990-тите, но и Привремената спогодба налага да се реши. Слабата точка на Привремената спогодба беше дека претпоставуваше дека името брзо ќе се реши и затоа даваше можност соседната земја да бара прием во меѓународни организации и не предвидуваше, а тоа е една слаба точка, кои мерки ќе се преземат доколку соседната земја не преговара суштински, затоа што сите овие децении не преговараше – рече Коѕијас во интервјуто за утринската информативна емисија на грчката ТВ ЕРТ.
