Одбивањето на Приштина да расправа за Сојузот на српски општини ја доведе во прашање и средбата меѓу претседателот Александар Вучиќ и премиерот на Косово, Авдулах Хоти, што е закажана за 28 септември во Брисел. Овој потег на албанските лидери, но и непостапувањето на ЕУ, исто така се толкува како намерен „тајм аут“ до американските избори.
Специјалниот пратеник на ЕУ за дијалог Мирослав Лајчак на Твитер објави дека преговарачите ќе се појават во Брисел во понеделник.
Приштинските медиуми објавија дека Лајчак ги поканил страните да одржат разговори, на ниво на координатори за дијалог, во недела (27-ми септември) и понеделник, 28-ми септември, додека средбата на високо ниво меѓу косовскиот премиер Авдулах Хоти и српскиот претседател Александар Вучиќ ќе се одржи во Вторник, 29 септември.
Сепак, приштинските медиуми тврдат дека состанокот е сè уште неизвесен и дека ЕУ испратила покани до Белград и Приштина, но одржувањето состаноци зависи од одговорот на двете страни.
Драгомир Анѓелковиќ, политички аналитичар, смета дека со одложување на преговорите со ЕУ, тој би покажал дека веќе нема никаков геополитички капацитет, но и волја да ја скроти Приштина.
Албанците сè уште чекаат да победи Бајден
„Факт е дека кога Америка се вклучи во некои прашања, работите беа решени брзо, но исто така е факт дека ЕУ работи на дијалогот во Брисел со години и не постигна ништо за нејзино спроведување“, се сеќава Анѓелковиќ.
Неговиот впечаток е дека ништо не е случајно и дека Германија и Брисел ја мaмат Србија и работат за Приштина. Ако тоа не е случај, вели тој, тогаш станува збор за неможноста Брисел да стори нешто.
„Двете го нарyшуваат кредибилитетот на ЕУ. Ако ЕУ сака да го зачува дури и минимумот на кредибилитет, ќе мора да вложи напори и да ја принyди Приштина да го спроведе она што го презеде како обврска во Бриселскиот договор“, забележа соговорникот на Спутник
Анѓелковиќ посочува дека ако не го стори тоа сега, кога големите сили се приклучија на целата приказна, тој натпревар ќе покаже дека ЕУ е само „тигар хартија“ и дека нема никакво влијание и значење. Според него, нapушувањето на договорената агенда за преговори во Брисел може да влијае и на спроведувањето на договорот од Вашингтон.
„Ценам дека и Албанците и ЕУ купуваат време играјќи на картичката Бајден. Тие продолжуваат да сметаат дека Бајден ќе победи, и дека, ако тоа се случи, тој ќе ја поддржи Германија и ќе и го препушти косовското прашање на неа. Значи, не е исклучено оваа диференцијација на Приштина, и нерeакцијата на ЕУ, да биде насочена пpотив Трамп, и во корист на Бајден. Бидејќи, ова е многу поширока геополитичка игра од односот помеѓу Белград и Приштина“, посочува Анѓелковиќ.
Бојан Милисављевиќ, професор на Правниот факултет во Белград, вели дека одложувањето на состанокот е честа работа, но и дека ДЗС повеќе не е приоритет за никого освен за Белград.
„Ми се чини дека договорот од Брисел, кој е на сила, и кој не се спроведува или спроведува, паѓa во втор план по овој договор од Вашингтон. Затоа мислам дека ЗКК повеќе не е во фокусот ниту на ЕУ ниту на Приштина“, вели Милисавlевиќ.
Тој смета дека и нашата страна треба да биде свесна за фактот дека ЗКК повеќе не е во преден план, бидејќи другите прашања се во фокусот.
ЗСО не е приоритет за никого, освен Белград
„Заедницата на српски општини е, така да се каже, статусно прашање, а преговорите се префрлени на економски прашања со полесни договори“, рече тој.
Милисавjeевиќ вели дека ЕУ претходно имала механизми да ја принyди Приштина да формира ЗКК и затоа не им придава големо значење на зборовите на портпаролот на ЕУ Питер Стен дека Приштина мора да ја преземе меѓународната обврска за спроведување на ЗКК.
„Она што го велат не мора да значи дека тие навистина го сакаат тоа и дека работат на тоа, бидејќи имаа години да работат на тоа. Значи, не верувам во искреноста на тие зборови во овој момент “, вели професорот Милисављевиќ.
Според медиумите, ЕУ за Приштина изјавила дека не може „да избере за што ќе преговара, а за што нема“, бидејќи веќе се согласила на договорената агенда, која вклучува разговори за имплементација на сите неимплементирани договори од Бриселскиот договор. Од друга страна, Белград е решен дека ако нема разговори за ЗОК, нема да има ниту преговори.
ЕУ е силна со зборови, но не и со дела
За потсетување, на 17 септември се одржа состанок на експертско ниво, на кој косовската делегација „категорично oдби“ да разговара за ЗКК.
Потоа, европската страна прифати експертите најпрво да разговараат за финансиите и средствата, а за ДЗС да се дискутира „во наредните денови“, односно пред планираниот состанок на 28 септември. Со оглед на тоа што Приштина рече дека нема да има разговори за ЗОК , можно е оваа недела да нема состанок на ниво на експерти, па затоа е малку веројатно дека состанок на лидерите ќе се одржи на 28 септември.
