Начинот на кој се спроведува пописот во Македонија, кој започна на 5 септември, отвора широки можности за манипулација. Пописот се спроведува со комбиниран метод, што значи дека податоците од терен ќе се споредат со оние што државните органи веќе ги имаат, но податоците од терен нема да се собираат насекаде, вели Иван Стоилковиќ, член на Собранието и претседател на Демократската партија на Србите во Македонија, за Спутник.
Тој забележува дека неговата партија барала промени во законските прописи, место еден попишувач да одат по двајца поради веродостојноста на податоците.
Исто така, посочува, неговата партија побарала граѓаните да добиат по еден примерок од пописниот лист. Според него, овие мерки би спречиле евентуална манипулација со податоците. Сепак, овие предлози биле одбиени.
„Знаете како, не можете да барате условите до крај, мора да се прилагодите. Одамна ги повикавме граѓаните масовно да одговорат на пописот, бидејќи не треба да дозволиме другите да ја кројат нашата судбина. Без оглед на тенденциите во државните органи кои имаат за цел да добијат одредени резултати со пописна операција што би одговарала на таканаречените креатори на политики во Македонија“, коментираше Стоилковиќ.
Кога зборуваме за тенденции на државните органи, нашиот соговорник мисли на намерата да се добие број на Албанците што живеат во Македонија на исто ниво, ако не и поголем отколку во последниот попис од 2002 година. Се верува дека Албанците во најголем број, во однос на останатите граѓани, емигрирале од Македонија, претежно во Западна Европа, вели Стоилковиќ.
„Од друга страна, имате препорака од Евростат за попис не само на жителите, туку и на нерезидентното население. Не правиме разлика помеѓу жители и нерезиденти, и тоа е главниот камен на сопнување кога станува збор за пописот“, вели Стоилковиќ.
Немаше притисок врз Србите да се изјаснат како некој друг пред пописот, но постои недоверба кај граѓаните кон државата и процесот на попис, бидејќи тие веруваат дека бројот на припадниците на некои други национални заедници ќе се зголеми за сметка на Србите и другите национални малцинства, додаде тој.
„Веќе разговарав со претставниците на турската национална заедница. Тие исто така се плашат од резултатите од пописот, дека бројот на Албанците ќе се зголеми преку нас, Турците и другите мали заедници, каде што е најлесно да се интервенира кога се во прашање резултатите од пописот“, наведува Стоилковиќ.
Пописот во Македонија конечно започна по деветнаесет години и по бројните политички перипетии помеѓу двете најголеми македонски партии, Социјалдемократскиот сојуз и ВМРО-дпмне, а потоа и меѓу нив и албанските партии.
Пописот последен пат беше спроведен во 2002 година и требаше повторно да се спроведе во 2011 година. Меѓутоа, тој беше прекинат поради сомневања за фалсификување податоци.
И пописот што започна на 5 септември всушност требаше да се направи во април. Сепак, тоа беше одложено поради епидемијата на ковид, а усвојувањето на законот за попис на почетокот на годината, исто така, не помина без неуспеси.
Пописот во Македонија е повеќе политичко прашање отколку статистичка операција, бидејќи спроведувањето на Охридскиот договор од 2001 година зависи од неговите резултати.
Ако бројот на национална заедница во општина надминува дваесет проценти, таа заедница има одредени права, како што е правото на службена употреба на јазикот. Според Стоилковиќ, поради тоа, официјалната употреба на српскиот јазик во четири општини и била признаена на српската национална заедница во четири општини.
Премиерот Зоран Заев веќе напомена дека законите што произлегуваат од Охридскиот договор не можат да се менуваат ретроактивно и дека пописот е само статистичка операција.
Првата проверка на валидноста на пописот ќе бидат локалните избори, кои паѓаат веднаш по пописот, објаснува Стоилковиќ. Тоа ќе биде првпат гласачите да остават отпечаток од прст по гласањето и диспропорцијата помеѓу бројот на избирачи и бројот на попишаните, во зависност од тоа дали има, може да фрли сенка врз резултатите од пописот, заклучува тој.
