Доколку НАТО не може да ја гарантира безбедноста на Турција, доколу против воздушните системи на НАТО распоредени на нејзината територија штитат помалку од 1/3 од територијата, Анкара смета дека има право, но и обврска да осигура безбедност на сите граѓани со сопствени сретства и соработка со држави кои се подготвени тоа да и го овозможат на најповолен начин
Претседателот на Турција Реџеп Тајп Ердоган се закани на САД, дека може да ја загубат Турција како сојузник, коментирајки го ставот на Анкара за затварање на американскиот пастор Ендру Брансон, кого Турските институции го обвинуваат уште од 2016 година за вмешаност во гуленистичката организација ФЕТО. Последниве денови прашањето околу пасторот стана многу актуелно во односите помеѓу САД и Турција. Американскиот претседател Доналд Трамп и подпретседателот Мајк Пенс најавија можност за економски санкции кон Турција доколку не се превземат итни чекори за ослободување на Брансон.
Надолната спирала на лоши односи:
Дали е можно да престане повеќе деценискотот сојузништво? Што би значело тоа геополитички и колку би ги смениле состојбите на блискиот исток? Историчарот и публицист Немања Старовиќ вели за Спутник дека случајот со пасторот Брансон најновите затегнати односи Вашинктон – Анкара претставуваат уште една скала надолу во влошувањето на односи помеѓу Турција и САД.
Случајот Брансон не е безопасен, со оглед дека се работи за американски државјанин кој од страна на властите во Анкара е обвинет за мошне сериозно обвинување, истакнува Старовиќ. Во некои Турски медиуми дури се наведува и дека по неуспешниот обид за воен удар во 2016, на пасторот му е намента едана од повисоките функции во ЦИА во Турција
„Меѓутоа, случајот со пасторот Брансон има далеку поширока слика, а тоа е дека властите во Анкара завземаат принципиелен став повлекувајки паралела помеѓу него и Фетула Ѓулент кого САД повеќе од две години одбиваат да и го испорачаат на властите во Турција, и покрај мошне бројните и морам да речам веродостојни докази за активностите на организацијата на чие чело се наоѓа тој, а е одговорна за многубројни злосторства, вклучувајки го и најголемиот злостор, а тоа е воениот удар во 2016 година“ истакнува соговорникот на Спутник.
Тој случај не е изолиран туку е дел од надолната спирала која трае веќе подолго време, повторува Старовиќ и потцетува дека не така одамна делувало дека таа спирала ќе биде запрена кога имало договор помеѓи Анкара и Вашингтон во врска со заедничката контрола на одредени клучни градови во северна Сирија.
Надолната спирала на лоши односи:
Дали е можно да престане повеќе деценискотот сојузништво? Што би значело тоа геополитички и колку би ги смениле состојбите на блискиот исток? Историчарот и публицист Немања Старовиќ вели за Спутник дека случајот со пасторот Брансон најновите затегнати односи Вашинктон – Анкара претставуваат уште една скала надолу во влошувањето на односи помеѓу Турција и САД.
Случајот Брансон не е безопасен, со оглед дека се работи за американски државјанин кој од страна на властите во Анкара е обвинет за мошне сериозно обвинување, истакнува Старовиќ. Во некои Турски медиуми дури се наведува и дека по неуспешниот обид за воен удар во 2016, на пасторот му е намента едана од повисоките функции во ЦИА во Турција
„Меѓутоа, случајот со пасторот Брансон има далеку поширока слика, а тоа е дека властите во Анкара завземаат принципиелен став повлекувајки паралела помеѓу него и Фетула Ѓулент кого САД повеќе од две години одбиваат да и го испорачаат на властите во Турција, и покрај мошне бројните и морам да речам веродостојни докази за активностите на организацијата на чие чело се наоѓа тој, а е одговорна за многубројни злосторства, вклучувајки го и најголемиот злостор, а тоа е воениот удар во 2016 година“ истакнува соговорникот на Спутник.
Тој случај не е изолиран туку е дел од надолната спирала која трае веќе подолго време, повторува Старовиќ и потцетува дека не така одамна делувало дека таа спирала ќе биде запрена кога имало договор помеѓи Анкара и Вашингтон во врска со заедничката контрола на одредени клучни градови во северна Сирија.
Доколку не сака Вашинктон, има кој сака.
Според толкувањата на тој историчар, Турција секако не може поволно да гледа на сериозната ескалација на односите кои се случуваат на релација Вашинктон – Техеран, во тежнеењето на Вашинктон да го изолира Иран и безбедносно но и политички. Тоа за Турција би претставувало црвена линија преку која не сака да помине, бидејки прецизира Старовиќ, уште една ескалавија или воен конфликт на нејзините граници би се одразил катастрофално на позицијата на Турција, имајки ја во предвид внатрешната нестабилност на југоистокот на земјата
„Доколку ја погледнеме конкретно Русија, таа соработка од тактички преоѓа во стратешки модус. Гледаме договори за набавка на С-400, потоа големи вложувања на Руски компании во развој на нуклеарната технологија, пред се во цивилните нуклеарни технологии во самата Турција. Од друга страна, САД скоро донеле одлука за прекин на испорака на авионите Ф-35, иако Турција заедно со уште неколку држави членки на НАТО практично го кредитирала и финансирала развојот на таа и таква многу скапа технологија“. наведува Старовиќ.
Имајки се во предвид, Старовиќ смета дека негативната спирала во односите ќе продолжи, и дека заканите од понатамошни санкции кон Турција кои Доналд Трамп ги дава, веројатно ќе бидат спроведени на дело. Турција, додава Старовиќ, веќе се наоѓа на удар на американските економски мерки во смисла дека е веќе опфатена со многу високи царински стапки на челикот и алуминиумот, а трговската размена на тие артикли помеѓу САД и Турција се вредни повеќе милијарди долари.
Сосема е сигурно дека Анкара нема намера своето место во НАТО да го напушти, но доколку ја погледнеме содржината на тие односи, според мислењето на Старовиќ, за Анкара, НАТО се повеќе претставува празна школка без содржина.
„Доколку, како што слушаме, НАТО не може да ја гарантира безбедноста на Турција, доколу против воздушните системи на НАТО распоредени на нејзината територија штитат помалку од една третина од територијата, Анкара смета дека има право, но и обврска да осигура безбедност на сите граѓани со сопствени сретства и соработка со држави кои се подготвени тоа да и го овозможат на најповолен начин, што се гледа во соработката со Руската Федерација со делумен трансфер на технологија“ анализира Старовиќ.
Турција несака да го напушти НАТО, подвлекува Старовиќ, но она што секој треба да го има во предвид и што може да загрижи е „сосема линеарен и едностран“ пристап на Вашинктон кој едноставно не сака вистинско партнерство со сојузниците, туку ја поставува ситуацијата низ формила „Кој не е со нас, тој е против нас“ и настојува сите сојузници да ги држи во статус на клиенти, што за Турција е секако неприфатливо.
