Ако Западот го запостави Балканот, тоа ќе го искористи Путин!

Високиот претставник на меѓународната заедница во Босна и Херцеговина, Кристијан Шмит, не гледа голема опасност за избувнување на војна меѓу Србија и Косово и смета дека сегашната криза повеќе наликува на политички судир во кој, за жал, загинале луѓе.
Шмит во интервју за германскиот Т-онлајн додаде дека тоа се вклопува во планот на Владимир Путин и дека Западот треба да биде претпазлив поради актуелните проблеми и кризи.

„Ова се вклопува во планот на Путин и затоа секогаш треба да бидеме внимателни со актуелните проблеми и кризи. Меѓутоа, во моментов не гледам голема опасност од војна меѓу Србија и Косово. НАТО има околу 5.000 војници на Косово со мандат да спречи можна ескалација. „Актуелната криза повеќе личи на политички судир во кој, за жал, загинаа луѓе“, објасни тој.

На прашањето за улогата на Србија во настаните во Бањска, Шмит рече дека е тешко да се зборува за тоа, бидејќи засега не се знае што точно се случило.

„Има многу шпекулации, но нашето искуство од Западен Балкан покажува дека тешко дека никој никаде нема поим за работите што се случуваат. Наместо тоа, секогаш има многу партии на Балканот кои се вклучени во вакви инциденти“, посочи тој.

Тој рече дека пред неколку месеци имало инциденти со барикади на северот на Косово, дека имало подеми и падови во конфликтот, но сега луѓе загинале, па тоа ја прави оваа ескалација особено лоша и драматична.

Тој го критикуваше фактот што Србија и Република Српска прогласија Ден на жалост за Србите убиени во Бањска, оценувајќи го како цинично.

Тој е убеден дека овој настан не претставува крај на процесот на политичко зближување, но, додава, ситуацијата е опасна.

Шмит истакна дека Србија е свесна дека блискиот однос со ЕУ, која е најважниот трговски партнер, е од егзистенцијално значење.

„Србија, поради својата географска положба, не може стратешки да си дозволи да ги прекине односите со Западот. И покрај тоа, можно е продолжување на политиката меѓу Западот и Русија. „Но, ЕУ и САД имаат влијание врз српската влада, доколку дејствуваат силно и решително“, нагласи тој.

На прашањето за личните односи меѓу Путин и српскиот претседател Вучиќ, Шмит рече дека не го познава, но посочи дека Србија во ОН гласала со Западот против Русија за агресијата врз Украина.

„Тоа секако беше удар за Путин. Затоа не би рекол дека Вучиќ е безусловно на страната на Москва по сите прашања. Но, ако Западот го игнорира Западен Балкан, Русија ќе има корист. Ова е опасност“, предупреди тој.

Тој смета дека Западот мора да остане внимателен и додаде дека на Балканот воздржаноста понекогаш погрешно се толкува како слабост.

„Во таква ситуација важно е да се дејствува одлучно. Западот треба да инсистира актуелната ситуација да се испита од двете страни. Мора да биде јасно дека Србија не може да ги слави напаѓачите. Тоа не може да биде ако се чувствувате приврзани кон европските вредности“, нагласи Шмит.

Тој посочи дека, што е тешко да се замисли на Запад, во Белград има опозиција која е понационалистичка од власта.

„Клучно ќе биде како Вучиќ ќе се справи со тоа“, смета германскиот дипломат.

Запрашан за поддршката на Србија за Милорад Додик, Шмит рече дека Србија никогаш не го доведува во прашање територијалниот интегритет на Босна и Херцеговина.

„Нејасно е до кој степен Додик всушност ја добива поддршката од Белград. На пример, тој сакаше да ме уапси и депортира и за тоа не доби никаква очигледна поддршка од Србија. Згора на тоа, Србија никогаш не го доведува во прашање територијалниот интегритет на Босна и Херцеговина. Гледам поголема опасност што поддржувачите на Додик се во Москва, а не во Белград. Во моментов не гледам заедничка стратегија меѓу Додик и српското раководство“, објасни тој.

На прашањето дали ја разбира загриженоста на косовскиот премиер Аљбин Курти дека Косово би можело да биде дестабилизирано од автономните области со доминантно српско население на сличен начин како што е случајот со РС во Босна и Херцеговина, Шмит посочи дека ситуацијата на Косово е законски различни.

„Има уште многу земји кои не го признаваат. Босна и Херцеговина има јасен меѓународен статус, ситуацијата е решена одамна, дури и ако секогаш има несогласувања. Во Косово, од друга страна, имаме договор од 2011 година за одредено ниво на општинска независност за четири заедници со доминантно српско население северно од Митровица. Овој договор никогаш не беше спроведен“, посочи тој.

Шмит рече дека Србија го признава постоењето на Босна и Херцеговина, но не и Косово.

„Покрај тоа, Косово е многу помало и автономијата на српските општини е ограничена на ниво на локални заедници. Не гледам голем потенцијал за проблем за општиот територијален интегритет на Косово“, рече тој.

Шмит смета дека не е доволно кога ЕУ првенствено гледа во регионот кога работите стануваат опасни.

„На Запад има многу идеи за тоа што може да се направи, но нема доволно прагматични акции. Членството во ЕУ е голема цел на многу балкански земји, но патот до тоа не оди од нула до 100. Мора да биде се прави чекор по чекор, а тоа се однесува особено на Косово. Оваа земја не е ниту призната од сите европски земји. Затоа треба да барате прагматични решенија и можеме малку да ја зголемиме креативноста“, објасни тој.

Тој истакнува дека во секој случај не би помогнало да се исцртаат нови граници, за што размислувал и поранешниот американски претседател Доналд Трамп.

„Ова не би довело до смирување на регионот – напротив. Во сите региони има етнички мнозинства и малцинства, затоа мирниот мултиетнички соживот е суштински. Има земји каде што веќе функционира добро, на пример во Босна и Херцеговина Овде постои пристап за систематско спречување на сериозни конфликти, во кои често се преговара за соживот, недискриминација и индивидуални права на општинско ниво, што обезбеди одреден степен на стабилност, иако има уште работа. Во спротивно не би бил тука“, заклучи тој.