Европол: Нема големи терористички групи на Западен Балкан

Тероризмот продолжи да биде закана за европските земји и во 2022 година, а според последните податоци на Европол, во ЕУ биле извршени, неуспешни или спречени 28 терористички напади. Од нив, повеќето од вкупно 16-те успешни напади се припишуваат на левичарскиот и анархистичкиот тероризам (13), два на џихадистите и еден на десничарскиот тероризам.

Четири смртни случаи биле регистрирани минатата година, две поради џихадистички напади и две предизвикани од десничарски екстремисти, се наведува во извештајот објавен од Европол. Податоците покажуваат дека вкупниот број на напади е зголемен во однос на 2021 година, кога во земјите на ЕУ имало 18, но останал помал од 2020 година кога биле забележани дури 56 случаи на тероризам. Се претпоставува дека ова може да било под влијание на различната категоризација на левичарските терористички напади во земјите што известуваат во изминатите неколку години.

Во земјите од Западен Балкан, во 2022 година не се случиле терористички напади, се наведува во извештајот. А сепак, се предупредува дека може да се очекува „радикализација во регионот“ поради различните религии, идентитетските прашања, социо-економските услови и високата стапка на невработеност.

Пропагандата ја шири својата содржина на Интернет, а како и во Европската Унија, така и социјалните мрежи како Facebook, Instagram, Telegram, Twitter и Signal предничат. Регрутирањето се одвива на Интернет, но и преку неформални верски собири, па дури и во поправните установи. Добрата вест е дека не постои голема терористичка група или група насилни екстремисти во регионот на Западен Балкан.

Постојат радикални поединци или локални групи со по 10 до 20 членови, кои не се хиерархиски организирани, но се поврзани со верски власти и помали групи во Австрија, Германија и Луксембург. Тие комуницираат едни со други преку Интернет.

Европол потсетува дека за нашиот регион, особено за БиХ и Косово, враќањето на поранешните борци од боиштата од Сирија и Ирак продолжува да биде безбедносен предизвик. Потенцијална закана се и терористите инфилтрирани на мигрантските рути, како и нивната организација во затворите.

Во Европската унија во 2022 година беа уапсени 380 лица за злосторства поврзани со тероризам. Мнозинството беа приведени како дел од истрагите за тероризам на џихадистите во Франција (93), Шпанија (46), Германија (30) и Белгија (22). Судските постапки во 2022 година доведоа до 427 пресуди и ослободителни пресуди за кривични дела тероризам. Во сите судски постапки поврзани со десничарски и левичарски тероризам беа донесени пресуди, додека стапката на пресуди за џихадистички тероризам беше 84 отсто, а за сепаратистички тероризам 68 отсто.

Во последниот извештај, Европол додава дека најголемиот дел од левичарските терористички напади биле извршени со употреба на импровизирани запаливи направи, забрзувачи за пожар и експлозивни направи. Трите фатални напади пријавени во 2022 година ги извршиле џихадистички терористи со употреба на ладно оружје и давење, како и десничарски терористи кои користеле огнено оружје.

Поврзаноста со организации како што се Исламската држава и Ал Каеда станува се помалку истакната меѓу поддржувачите на џихадистите, а неколку земји-членки го информираа Европол дека осомничените џихадисти собирале и ширеле пропаганден материјал кој потекнува од раздорот меѓу двете терористички организации.

Десничарските терористи и екстремисти шират различни наративи главно на Интернет. Темите и идеологиите ретко се усогласуваат и често се контрадикторни, забележува Европол.

• Актуелните настани надвор од Интернет кои се поврзани со лично незадоволство предизвикуваат дискусии на Интернет. Полицијата беше главна цел на насилни напади од страна на членовите на екстремната левица и анархистичките движења во 2022 година. Насилството прерасна во предумисла насочени напади насочени кон институциите за спроведување на законот во текот на нивните службени должности, како и надвор од должност, вклучително и напади врз приватни возила и домови. Интернетот и технологијата се уште се клучни фактори кои овозможуваат пропаганда, како и регрутирање на ранливи поединци и нивна радикализација, што доведува до тероризам и насилен екстремизам – оценува Европол.

Покрај платформите за социјално вмрежување, јавно достапните апликации за пораки, онлајн форумите и платформите за видео игри, се чини дека децентрализираните платформи станаа популарни во терористичките и насилните екстремистички кругови, што ги отежнува спроведувањето на законот и истрагите. Иако се водени од различни идеологии и доаѓаат од различно потекло, терористите и насилните екстремисти споделуваат заеднички интереси и методи. На пример, тие се занимаваат со исти теми, ги користат истите дигитални средини и применуваат слични техники за ширење на содржината.

Најзабележителните реакции на војната што Русија ја води против Украина се појавија во првите месеци од војната, главно во десничарското екстремистичко милје, објавувањата на Интернет и заминувањето и вклучувањето на ограничен број членови на екстремната десница. на бојното поле. Иако интересот за војна меѓу членовите на тоа милје се чини дека постепено опаѓа, во втората половина на 2022 година, дезинформациите и искривените наративи поврзани со конфликтот продолжуваат да поттикнуваат терористички и насилни екстремистички наративи, без разлика која идеологија се пропагира.