Македонија “не може”: Ердоган најде алтернатива на ЕУ!

Најавата на Анкара дека ќе поднесе барање за приклучување кон Шангајската организација за соработка наиде на критики од Европската унија, каде Турција е кандидат повеќе од две децении.

Турција продолжува да игра повеќе карти, не само меѓу Русија и Украина, туку сега и меѓу Шангај и Брисел. Во ситуација кога светот е во длабоки превирања, најдлабоки од крајот на Студената војна, Анкара се обидува да балансира меѓу НАТО и Москва, како и меѓу Европската унија и Шангајската организација за соработка.

„Ќе го започнеме членството на Турција во Шангајската организација за соработка на следниот самит што ќе се одржи во Индија. Потоа, нашата позиција со тие земји ќе биде на сосема поинаква основа“, најави претседателот Реџеп Таип Ердоган по последната средба на врвот на таа група која се одржа во Узбекистан.

ШОС има девет полноправни членки (Русија, Кина, Индија, Пакистан, Казахстан, Киргистан, Таџикистан и Узбекистан), четири земји од регионот добија статус на набљудувач, а девет земји, вклучително и Турција, се партнери. Најавата на претседателот Ердоган дека ќе поднесе барање за членство во Шангајската организација веднаш наиде на критики на Западот. Тоа може да се очекува, бидејќи Турција е членка на НАТО веќе 70 години, а повеќе од две децении е кандидат за влез во Европската унија.

„Морам да признаам дека сум иритиран од тој потег на Анкара. Тоа не е организација (ШЦО) која може да даде значаен придонес за глобалниот соживот“, изјави германскиот канцелар Олаф Шолц, пренесоа агенциите.

Некои аналитичари ја оценија најавата на претседателот Ердоган како Анкара да одлучила да и сврти грб на ЕУ, особено што со неа има несогласувања за ситуацијата во Украина, каде од почетокот, за разлика од другите членки на НАТО, балансира меѓу Москва и Киев. . Сепак, ова се избрзани заклучоци. Оние кои долго време ја следат турската надворешна политика не се изненадени. Уште додека беше премиер, Ердоган во 2013 година најави дека Анкара ќе се обрати до Шангајската организација, но таа досега отсуствуваше. Тоа беше јасно, и се уште е, маневарски потег на Ердоган со цел да изврши притисок врз Брисел конечно да ги оживее пристапните преговори.

„Секогаш кога има прекин на односите меѓу Анкара и Западот, се лансираат идеи за алтернативни односи. Но, искусниот Ердоган досега внимаваше да не ја премине црвената линија“, истакнуваат аналитичарите на кои се повикуваат медиумите во Истанбул.

Тоа го потврдуваат судирите околу купувањето руски ракети С-400, ситуацијата во Сирија и различните позиции во однос на тензиите во Медитеранот со Грција, која ја поддржуваат Брисел и Вашингтон.

Турција ја осуди заканата за територијалниот интегритет на Украина и руската анексија на Крим, но засега застана тука: не воведе санкции кон Москва и одржува контакти и со Володимир Зеленски и со Владимир Путин. До кога ќе може да игра на две карти, останува да видиме, особено по последното влошување на ситуацијата меѓу Москва и НАТО поради мобилизацијата во Русија. Претседателот Ердоган се изјасни против одржувањето на референдумите во Луганск и Доњецк и бара Крим да и се врати на Украина, односно на Татарите, со кои Турците со векови имаат „братски“ односи. Истовремено, тој најави дека ќе ја продолжи мисијата за посредување и ги повика ОН да покренат иницијатива за конечно решавање на конфликтот во Украина на преговарачка маса.

Анкара го поздравува ангажманот на Ердоган во решавањето на украинската криза, особено што може да се прелее и да им се закани на земјите од регионот на Црното Море, вклучително и Турција, доколку ескалира. Во владејачката партија АКП се обидуваат да го искористат ова за да го одвлечат вниманието на јавноста од сериозните економски проблеми пред изборите одржани во јуни следната година.

Ердоган ги отфрли критиките во врска со најавата дека ќе го започне процесот за приклучување кон Шангајската организација. „Турција е дел од светот: затоа, таа не е ниту само дел од Истокот, ниту само дел од Западот. Преговарам со сите земји бидејќи ние сме дел од светот“, објасни тој како одговор на обвинувањата дека Анкара застанува на страната на Русија и Кина.

Во Анкара не ја пропуштија можноста да го критикуваат Брисел. „За жал, Европската Унија не не’ прими во своето членство 22 години . „Нема ниту една земја во ЕУ што беше во наша ситуација“, рече Ердоган.

Турција доби статус на кандидат во 1999 година, а пристапните преговори започнаа во 2005 година, на истиот ден со Хрватска. Анкара се уште е на почетокот, додека Загреб десет години е член на „европското семејство“. Досега е склучено само едно од 35-те поглавја. Ако продолжи со ова темпо, Турција, како што пресмета еден пратеник, ќе стане полноправна членка на ЕУ дури во 22 век.