INFOMAX.MK

Христијан Тодоровски – Карпош е Народен херој од Куманово. Македонски комунист и истакнат партизански борец од НОБ. Потекнува од сиромашно семејство. Од детството нема убави спомени. Родители сиромашни, трпеза празна, облека скудна, ама издржал. Како ученик во кумановската гимназија – бунтовен. Поради бунтовноста, прогресивните идеи и “противдржавната дејност“, како ученик од седми клас е исклучен од гимназијата, без право на упис во ниедна школа во тогашна Југолсавија.

Од тогаш тој е член на една друга гимназија – СКОЈ. Таму созрева, така што растура летоци, билтенот “Дедо Иван“, кој ќе прерасне во весник на гратската партизанска организација. Власта се сменува, кралот заминува, доаѓаат царборисовите “братја освободители“, ама тиранијата и гнетот остануваат. Христијан е немирен, место не го држи.Се бунтува против тиранијата и неправдата, се бори против социјалната потлаченост на работниците, младите…Со своите другари СКОЈ-евци тој собира оружје и муниција. Испукан е првиот партизански куршум на 11 октомври 1941 г., на најцрвениот ден во македонската историја, и Христијан станува партизан во Козјачкиот одред.

Од тој ден почнува да се ткае една жива легенда од огнени слогови: “На ју-риш“, “Напред“. “Напред, во бој“…Трнливи и нерамни се партизанските патишта на младиот Карпош. Одредот е разбиен, ама срцето на херојот не. Карпош не му се подава лесно на првото разочарување и очајот. Тој не знае да отстапува. Срцето му крвари од болка, за паднатите соборци, но таа болка и го мотивира, го напојува со желба и жед за освета спрема фашистите, окупаторите и народните непријатели и предавници. Тој е со народот и знае дека тие се на страната на правдата. А за паравдата и слободата треба да се војува. Смело и бескомпромисно. Самопрегорно и со многу жртви.

Но, Карпош е роден да биде бескомпромисен борец и дисциплиниран војник. Тоа и станува. Слободарската крв во него, крвта во неговите жили е проточена од дамнешниот Карпош војвода од 1689 година. Времено го напушта Куманово со 8 соборци. Првата задача им е да ја запалат општинската зграда во Младо Негоричани. Тоа и го прават и се борат со дваесетина полициајци, добро наоружани. Следуваат успешни акции во Сув Орев, Орашац, Шоп, Рударе, Катабичане, Пелинце. Потоа доаѓаат борбите во Драгоманце, Мгленце, Дренак и Жегљан. Карпош вешто ги организира акциите, добро ја проценува ситуацијата и нападите секогаш му се победоносни.

Неговата најголема битка ќе биде во Биљача на 5 февруари 1944 година, каде за жал и храбро ќе загине. Тоа била волчја зима со дебел снег што фатил мразна кора. Во битка со стотина бугарски фашисти, контрачетници, народни предавници, колачи и крвопијци, фрлајќи мини по непријателот, тој е смртно прострелан со повеќе куршуми и изговара “Ме погодија гадови…“. Му притрчуваат неколку соборци, му помага и санитарката Бранка, ама се е попусто.
Тагува и плаче селото Бињача. Тагуваат козјачките села за својот најдобар син. Плачат партизаните за својот храбар соборец и командант. Поетот со еден стих ќе ја каже вистината за легендарниот козјачки партизански командант “Пламен е Карпош, век не го држи“. Соборците го опишуваат како црномурест, со црни очи, од кои искреше брз и пробивен поглед.Бил необично снаодлив, храбар, упорен и доследен во извршувањето на акциите. Строг, но правичен воен и политички раководител. Вистински младинец, скоевец и делегат на Првиот конгрес на НОМСМ.

Христијан Тодоровски – Карпош во текот на целиот свој животбеше запален факел. Факел на светлина, борба и слобода. Своите најсветли мигови ги доживеа на падините на Руен Планина.

Но Карпош не е мртов. Тој и денес живее таму, на Руен, како вечен стражар на денешната слобода. Стражар на македонската државност. И тука, во Куманово, во Македонија, легендарниот Карпош е жив. Во индивидуалната меморија на секој од нас и во колективната меморија на Куманово и Македонија.Живее и во песните испеани во негова чест

“Битка се бие кумановско поле“, “Давај ме, мил мамо, давај ме“, “Горо ле, горо зелена“ и “Ко челик сме ние“(Марш на Третата македонска бригада.
Како народен херој прогласен на 29 декември 1945 година.
Живее Карпош меѓу нас и во нас.

Сотир Костов