Одлуката на Трамп го собори Орбан: Неверојатниот епилог на царинската војна што ја започна американскиот претседател

Додека американскиот претседател Доналд Трамп ги зголемува трговските бариери и наметнува рекордно високи царини за стоки од речиси секој агол на светот, ефектите од неговите политики се протегаат далеку надвор од САД. И додека Европската Унија ја користи новата ситуација за да ја зајакне својата улога како лидер во слободната трговија, нејзините политички сојузници во Европа – особено крајната десница – претрпуваат сериозна политичка штета.

Потезите на Доналд Трамп – вклучувајќи 10% царини за стоки од повеќето земји, 145% за кинески стоки и 25% за челик, алуминиум и автомобили – значително ја нарушија глобалната трговија. Но, во исто време, истите овие потези ѝ помогнаа на ЕУ да се позиционира како најсигурен трговски партнер во светот.

Царински ѕид

Со подигање на царински ѕид околу Соединетите Американски Држави, Трамп ненамерно ги охрабри другите земји да се здружат и да формираат нови трговски сојузи за да го компензираат изгубениот пристап до американскиот пазар.

Европската Унија, која во последниве години се обидуваше да ја користи трговската политика за промовирање на човековите права и одржливоста под притисок од протекционистичка Франција и глобалните климатски протести, сега се претставува како водечки промотор на слободната трговија.

Со одлуката на Соединетите Американски Држави, некогаш клучен сојузник, да дејствуваат независно и да ги нарушат глобалните синџири на снабдување со своите тарифи, ЕУ брзо се позиционира како либерален трговски блок отворен за бизнис, пишува Политико.

ЕУ како сигурен партнер

Претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, изјави дека многу земји сега ја гледаат ЕУ како сигурен партнер.

„Во сè понепредвидлива глобална средина, сè повеќе земји се редат за соработка со нас“, рече таа.

Шведскиот министер за трговија, Бенџамин Дуса, изјави дека многу „неодлучни“ земји сега се свртуваат кон Брисел.

Се очекува новите тарифи на Трамп – 10% за повеќето земји, 145% за кинески стоки и 25% за челик, алуминиум и автомобили – да ја намалат глобалната трговија со стоки за 3 процентни поени оваа година.

Светската трговска организација (СТО) предвидува пад од 0,2% во глобалната трговија, но предупредува дека ова би можело да достигне и до -1,5% ако Трамп дополнително ги зголеми тарифите – вклучувајќи 20% за стоките од ЕУ.

Нови трговски договори

Во меѓувреме, ЕУ ги заврши преговорите што траеја со децении со блокот Меркосур, како и со Мексико и Швајцарија. Разговорите се обновени со Малезија, а нови се започнати со Обединетите Арапски Емирати.

Фон дер Лајен, исто така, вети дека ќе постигне долгоочекуван трговски договор со Индија до крајот на годината, додека истражува нови можности за соработка со членовите на CPTPP, на кои неодамна се приклучи и Велика Британија.

„Политиките на Трамп ги принудуваат сите да прават повеќе трговија со остатокот од светот, што доведува до експлозија на договори за слободна трговија“, рече Жан-Лук Демарти, поранешен шеф на трговскиот оддел на Европската комисија.

Земји како Франција, Белгија и Австрија – кои претходно се двоумеа да ги отворат своите чувствителни пазари – сè повеќе ги гледаат трговските договори како геополитичка неопходност, а не само економска придобивка.

Орбан под притисок поради економската криза

Сепак, ситуацијата не е подеднакво поволна за сите. Виктор Орбан, унгарскиот премиер и еден од најлојалните сојузници на Трамп во Европа, е под зголемен притисок. Унгарската економија, која Орбан ја користеше како клучно оружје во кампањата со години, сега трпи најголем удар од царините на Трамп, објави Ројтерс.

Со оглед на тоа што Унгарија не може да бара индивидуални исклучоци бидејќи е дел од единствениот пазар на ЕУ, целокупната економија на земјата се лади, а опозицијата – предводена од Петер Маѓар и партијата на Тиша – гледа растечка поддршка. Следните избори би можеле да значат крај на 15-годишното владеење на Фидес.

Десничарските партии низ Европа во тешка ситуација

Покрај Орбан, другите десничарски партии кои јавно го поддржаа Трамп – како што се Vox во Шпанија, AfD во Германија и Reform UK во Велика Британија – сега се соочуваат со сериозна дилема. Нивните избирачи, кои често вклучуваат производители, извозници и земјоделци, се директно погодени од новите американски царини.

Најголемиот удар го трпи Vox, чии поддржувачи во Шпанија доаѓаат од рурални и земјоделски области – најчувствителни на трговските бариери.

Единствениот кој се осмели јавно да го критикува Трамп беше Најџел Фараж, лидерот на Reform UK, но и тој се обиде да постигне рамнотежа:

„Ја разбирам потребата на Трамп да ги заштити американските интереси“, рече Фараж, избегнувајќи отворен конфликт.

Заробени помеѓу идеологијата и реалноста

Десничарите низ Европа сега се заробени помеѓу идеолошката лојалност кон Трамп и политичката реалност дома. Ако останат со него, ризикуваат да ја изгубат поддршката од гласачите. Ако го критикуваат, ризикуваат да ги прекинат врските со клучен сојузник кој не може да поднесе критики.

Додека Трамп несвесно обликува нов светски трговски поредок, неговите најголеми политички сојузници се покажуваат како негови најголеми жртви.

Share on Facebook

Tweet

Follow us

Save