Паѓа довербата во ЕУ: 43% од Србите сакаат да станат дел од Унијата, покажуваат најновите анкети

Дали сте за влез на Србија во Европската унија? Доколку тоа прашање се постави денеска на референдум, 43 отсто од граѓаните би одговориле со „да“. Против би бил 10 отсто помалку. Секој десетти не знае што да одговори – ова се резултатите од истражувањето на Министерството за евроинтеграции, пренесува РТС.

По две години од пандемијата, анкетарите се вратија на терен. Откриле дека има нешто помала поддршка за членство во Унијата од пред две години, но падот не е толку голем како што се очекуваше. Во услови на војната во Европа, енергетската криза и инфлацијата, кризата во дијалогот меѓу Белград и Приштина – само седум отсто од граѓаните го смениле мислењето и повеќе не се за европскиот пат на Србија.

„Граѓаните се рационални, од една страна имате емоции и тоа е она што во голема мера ги дефинира нашите сопствени ставови за различни прашања со кои се соочуваме, но кога ќе дојдеме на полето на реалниот живот, на полето на придобивките што овој процес ги има за граѓаните и за државата, тогаш гледате дека овој рационален однос кон оваа тема доаѓа до израз“, вели Ивана Ѓуриќ од Министерството за евроинтеграции.

Милена Лазаревиќ од Центарот за европски политики посочува дека претходниот период во односите меѓу ЕУ и Србија бил доста тежок и се карактеризирал, од една страна, со недостаток на напредок во самиот процес и недостаток на опипливи придобивки за самите граѓани.

„Од друга страна, тој беше силно оптоварен со дискусии за условите што Србија мора да ги исполни, кои беа отежнати поради руската агресија врз Украина, донекаде затоа што почитувањето на санкциите против Русија беше ставено во преден план“, додава таа.

Кога дојде одлуката Брисел да ги укине визите за Србија, поддршката на граѓаните за евроинтеграциите беше најголема – над 70 отсто. Најмалата кога беа екстрадирани хашките обвинети.

Поддршката варира, но како што процесот на интеграција се загрева, таа обично се намалува. Тоа го покажува и примерот на Хрватска, во 2011 година само 22 отсто од граѓаните биле за влез во Унијата, две години подоцна на референдумот – 66 отсто.

„Ниту една влада на ниту една земја не би распишала референдум за влез во ЕУ без претходно да води сериозна кампања во која би им соопштила на граѓаните кои се придобивките и кои се трошоците. Овие работи се уште недоволно се соопштуваат кај нас“, вели Лазаревиќ.

Две третини од граѓаните ги поддржуваат реформите

Сепак, граѓаните самите ги поддржуваат реформите. Две третини од нив сметаат дека се неопходни дури и надвор од влезот во Унијата, а тоа е поради борбата против корупцијата, подобрувањето на здравството, образованието, основните права и животната средина.

„Голем процент од граѓаните се подготвени да ги променат своите животни навики доколку тоа е еден од условите за нас да влеземе во ЕУ. Значи, повеќе од 40 проценти се подготвени да го одделат отпадот, да рециклираат и да платат депозит за пластична амбалажа, нагласува Ѓуриќ.

Како цел за влез на регионот на Западен Балкан се гледаше 2025. Во моментов рокот е пофлексибилен дури и кај евроентузијастите.

„Мислам дека не е реално Западен Балкан како целина да влезе во ЕУ, туку дека ќе продолжат да инсистираат на индивидуален пристап од земја до земја и дека оние кои покажуваат подготвеност за внатрешни реформи, решавање на отворените прашања со нивните соседите, усогласувајќи ги своите политики со политиките на ЕУ, всушност имаат повеќе шанси да станат членки до 2030 година“, вели Драган Ѓукановиќ од Центарот за надворешна политика.

А придобивката од членството ја илустрира Хрватска – од 2021 до 2027 година од буџетот на Унијата ќе добива повеќе од девет милијарди евра бесплатно. Колку и целиот Западен Балкан во тој ист период.