Трамп, Десантис или Хејли? Трка меѓу републиканските претседателски кандидати

Во сојузната држава Ајова вечерва почнуваат повеќемесечните внатрепартиски избори за претседателски кандидат на Републиканската партија на претстојните избори во САД, а поранешниот шеф на државата Доналд Трамп е убедлив фаворит за номинација.

Изборите за одредување на републиканскиот претседателски кандидат започнуваат во 20 часот по локално време (02:00 часот по средноевропско време) со избирачката група во Ајова.

Пратеничките групи се еден од двата вида внатрепартиски избори во САД, кои вклучуваат серија локални состаноци низ државата каде што луѓето се собираат за да разговараат за политиката и да гласаат за тоа кој би сакале да го видат како претседателски кандидат на нивната партија на изборите на 5 ноември.

Гласовите на избирачите на пратеничките групи се бројат само доколку се отворени, односно не постои можност за гласање по пошта.

Друг тип на внатрепартиски избори се класичните прелиминарни избори и тие се одржуваат во значително поголем број сојузни држави отколку во пратеничките групи.

На овие внатрепартиски избори, гласачите доаѓаат на гласачкото место и на денот на изборите вметнуваат ливче, а може да гласаат и по пошта.

И во пратеничката група и на класичните прелиминарни избори, републиканците избираат делегати за последната конвенција на партијата во јули во Милвоки, каде официјално ќе бидат именувани нејзините кандидати за претседател и потпретседател на САД.

Иако Ајова има само 40 републикански делегати (1,6 отсто од нивниот вкупен број во САД), таа има посебно значење поради неговото влијание врз натамошниот тек на внатрепартиските избори.

Трамп важи за голем фаворит и во пратеничката група во Ајова и во трката за републиканска претседателска номинација.

Последните анкети покажуваат дека Трамп има убедливо водство во Ајова, додека гувернерот на Флорида Рон Десантис и поранешната амбасадорка на САД во Обединетите нации Ники Хејли се борат за второто место.

Трамп може да смета на 48 отсто од гласовите, Хејли на 20, а Десантис на 16 отсто од поддршката, додека сите други кандидати се под 10 отсто.

Убедлива победа на Трамп во Ајова би ја зацврстила неговата позиција и статусот на фаворит за излегување на мегдан со актуелниот шеф на државата Џозеф Бајден од Демократската партија.

Температурите се екстремно ниски во Ајова во моментов поради студениот бран што го зафати Средниот Запад. Студеното време може да влијае на излезноста на пратеничките групи, бидејќи гласачите мора лично да се појават на гласачките места.

Избори ќе одржи и Демократската партија во Ајова, но тие ќе бидат само формалност, бидејќи гласањето ќе се врши исклучиво по пошта, а резултатите ќе бидат познати дури во март. Тие пратенички групи го претставуваат формалниот почеток на изборот на делегати на последната конвенција на демократите во август во Чикаго.

За демократите, пратеничките групи нема да имаат влијание врз номинацијата за претседател, бидејќи Бајден нема сериозни противници во партијата, што е правило кога актуелниот претседател на државата одлучува да се бори за втор мандат.

Останува еден од најголемите сомнежи дали Трамп, против кого американските власти покренаа четири обвиненија во 2023 година, ќе биде потресен во случај да биде осуден во еден од тие процеси пред изборите.

Двете обвиненија се однесуваат на обидот на Трамп да ги поништи резултатите од претседателските избори во 2020 година, на кои тој загуби од Бајден.

Во третиот процес, Трамп беше обвинет дека прикрил исплата на пари на порно ѕвездата Сторми Даниелс, во замена за нејзиното молчење за нивната врска, а во четвртиот дека незаконски чувал доверливи документи на неговиот имот по завршувањето на неговиот претседателски мандат.

Само обвиненијата не го спречуваат Трамп да биде кандидат на изборите или да ја преземе функцијата претседател. Доколку биде осуден во двa федерални судски процеси, би можел да се врати во Белата куќа. Во другите два процеса, на федерално ниво, Трамп може да се обиде да се помилува себеси во случај да стане претседател, но тоа најверојатно би го решил Врховниот суд на САД.