Бајден ја цитира Олбрајт: Америка е „незаменлива сила која го држи светот заедно“

Денес Америка е вовлечена во три големи геополитички кризи во три далечни делови на светот. Во нив таа се соочува со три големи сили, бранејќи ги интересите на земјите кои не се ни нејзини сојузници.

И покрај привременото примирје и договорот за заложници, американските трупи сè уште се на Блискиот Исток за да ги спречат Иран и Хезболах да интервенираат против Израел во неговата војна со Хамас. Ова ги става американските војници во ризик и се заканува да ги вовлече САД во уште една голема регионална војна.

Американските трупи веќе беа погодени од десетици беспилотни и ракетни напади од милициите поддржани од Иран во Ирак, Сирија и Јемен, што предизвика одмазднички напади.

Во источна Европа, Соединетите Држави практично водат прокси војна против Русија по нападот на Украина. Во источна Азија, САД се соочуваат со катастрофален конфликт со Кина околу политичкиот статус на Тајван, според Си-Ен-Ен.

Џо Бајден, во говорот во Овалната соба минатиот месец, рече дека жариштата претставуваат меѓусебно поврзани фронтови во она што администрацијата претходно го опиша како „демократија наспроти авторитаризам“.

Бајден ја цитираше изјавата на поранешната државна секретарка Медлин Олбрајт дека Америка е „незаменлива сила“, додавајќи дека американското раководство „го држи светот заедно“. Бајден додаде дека „успехот на Израел и Украина е од витално значење за американската национална безбедност“.

Во напис во „Вашингтон пост“ тој потврди дека САД остануваат „голема сила“.

Меѓутоа, со заплеткување подлабоко и подлабоко во овие кризи, Америка само ги троши своите можности, создавајќи непотребни ризици, поттикнувајќи непријателство и не дозволувајќи му на американскиот народ ресурси да ги користи дома. Американците се помалку сакаат да плаќаат бескрајни сметки за воена помош и за конфликти во странство. Неодамнешните анкети покажуваат опаѓање на поддршката и за Израел и за Украина, и кај демократите и кај републиканците.

Долгорочната американска политика на одржување постојани пријатели и непријатели на Блискиот Исток се покажа контрапродуктивна и не му донесе на регионот прогласената стабилност. САД го налутија Иран во последниве години со започнување кампања на економски санкции со „максимален притисок“, а истовремено убивајќи ја клучната иранска воена фигура, Касем Сулејмани.

Во исто време, САД ненамерно го зголемија регионалното влијание на Техеран со соборување на владата на Садам Хусеин во Ирак, а потоа со обезбедување оружје на противниците на Асад во сириската граѓанска војна. Резултатот беше зајакнување на способностите на проиранските милиции во борбата против ИСИС и проамериканските сунитски бунтовници.

Американските партнери исто така не придонесоа за регионалната стабилност. Нивното неодговорно однесување беше овозможено благодарение на безусловната поддршка на Вашингтон. САД постојано го поддржуваа Израел, и покрај неговата политика за населување на окупираниот Западен Брег и долгорочната блокада на Газа. Сето ова само го поттикнува историскиот израелско-палестински конфликт, кој сега се заканува да го зафати целиот регион.

Наспроти реторичкото сопоставување на „демократијата“ и „авторитаризмот“, САД ја поддржаа ужасната војна на Саудиска Арабија против проиранските Хути во Јемен, што, според ОН, доведе до „најлошата хуманитарна криза во светот“.

Како резултат на тоа загинаа околу 377.000 луѓе, а на околу 80 отсто од земјата му е потребна хуманитарна помош. Оттогаш, администрацијата на Бајден само ги зајакна своите безбедносни односи со Саудијците.

Спротивно на неговата наведена цел да избегне ескалација на конфликти на Блискиот Исток или Украина, Бајден се обиде да ги глобализира во своето обраќање во Овалната канцеларија минатиот месец.

Бајден рече дека ако Соединетите Држави не се спротивстават на далечните противници, тие и другите ќе бидат охрабрени до точка на натамошна агресија и американските сојузи ќе бидат поткопани. Овие аргументи се засноваат на сомнителната логика на Втората светска војна и Студената војна, таканаречената „Минхенска аналогија“ и „Домино теоријата“.

Бајден рече дека ако Русија не биде запрена во Украина, Путин ќе продолжи кон Полска или Балтикот. Ова е едноставно незамисливо. Русија нема материјални средства да ја освои Источна Европа, колку и да сака. Дури и без САД и Канада, европските членки на НАТО потрошија многу повеќе за одбрана во 2022 година и имаа поактивен персонал. Нивниот вкупен БДП е речиси девет пати поголем од рускиот, а населението е 3,5 пати поголемо. Конечно, тие имаат свое нуклеарно одвраќање. Неубедливите акции на Русија во Украина ги прават овие стравови уште помалку веројатни.

Конечно, претседателот имплицитно сугерираше дека доколку Русија не претрпи решавачки пораз во Украина, Кина ќе се охрабри и ќе го нападне Тајван. Но, и оваа претпоставка е неоснована.

Како што тврдат политиколози Дерил Прес и Џонатан Мерсер, државите го предвидуваат однесувањето на противниците врз основа на тековните способности и перципираните интереси, а не врз основа на минатото однесување во конкретни ситуации. Ако Кина го нападне Тајван, тоа најверојатно ќе биде затоа што Пекинг е позаинтересиран за тоа отколку Вашингтон, има воена предност нешто повеќе од сто километри од нејзиниот брег и верува дека нема пат до мирно обединување, а не затоа што САД имаат се колебаа во поддршката за Украина.

Во меѓувреме, нема знаци дека сојузниците на Америка ја изгубиле вербата во веродостојноста на нејзините обврски. Ниските трошоци за одбрана од способните земји како Јапонија и Германија се знак дека сојузниците на Америка не се сомневаат дека можат да продолжат да испраќаат пари до чичко Сем. Ако САД не беа толку ревносни, тогаш Јапонија и Германија веројатно би направиле повеќе за самоодржување наместо да го жртвуваат суверенитетот на Кина или Русија.

Соединетите Американски Држави треба да преминат кон повоздржана национална стратегија која построго ќе им даде приоритет на странските интереси, ќе го намали ризикот од вовлекување во непотребни конфликти, ќе избегнува непотребно провоцирање на далечните ривали и ќе се фокусира повеќе на домашните ресурси и потреби на Америка.

Прво, САД не треба да создаваат вечни сојузници и непријатели. Воените сојузи се обврска да се води војна на страната на друга држава. Затоа, Америка треба да влегува во сојузи само за да се спротивстави на конкретни закани. И како што се менуваат заканите, така и самите сојузи се менуваат. Сојузите повлекуваат значителни трошоци и ризици, така што тие мора да се засноваат на вистински витални безбедносни интереси, а не на претензии кон глобалното лидерство.

Второ, САД мора да престанат да ги собираат своите противници. Претставувајќи ја меѓународната политика како борба меѓу „демократијата“ и „авторитаризмот“, САД си гарантираат многу непријатели. Зголеменото безбедносно зближување меѓу Кина, Русија и Иран во голема мера е поттикнато од заедничката закана од Соединетите Држави, а не од обидот за извоз на одреден тип режим (кој тие не го делат). Но, најдолгата патека на обиди да се наметнат нивните вредности на другите со сила, секако, е зад самите Соединетите Држави. Затоа, во отсуство на спорови за клучните прашања, треба да се бара разумно зближување со поранешните противници.

Трето, САД треба да го префрлат товарот на управувањето со регионалните закани на регионалните партнери, особено на Блискиот Исток и Европа. Недостигот на муниција како резултат на конфликтите во Украина и во Појасот Газа е само еден од многуте примери на ограничени американски ресурси, наведува Си-Ен-Ен.

Намалувањето на прекумерното оптеретување на американската војска ќе ги охрабри способните регионални сили заинтересирани за самоодржување да се здружат за да се спротивстават на локалните закани. Со префрлање на дел од товарот на регионалните партнери, САД исто така ќе го намалат не само ризикот да бидат вовлечени во голема војна, туку и значителните трошоци за одржување на силите во странство. Поволната позиција на САД и нивната оддалеченост од Евроазија им овозможуваат да ја префрлат одговорноста на другите без да се изложуваат на опасност.

Конечно, ако Америка навистина сака да ги промовира демократските вредности низ целиот свет, таа самата мора да постави убедлив пример за успешна демократија вредна за имитација во странство. Бајден тврди дека Америка е „светилник за светот“.