Нафтата поскапува втора недела: што значи тоа за цените на горивата

Цените на нафтата и втора недела по ред се движат нагоре, во умерен, но упорен раст. На светските берзи барелот сурова нафта се тргува околу 60 долари за WTI и над 63 долари за „Брент“, што е јасен сигнал дека пазарот повторно се загрева по неколкунеделниот пад.

Според анализите, зад овој тренд стои комбинација од геополитички тензии и очекувањата дека Федералните резерви на САД наскоро ќе ја намалат клучната каматна стапка. Намалувањето на каматите обично значи поевтин пристап до пари, поголема економска активност и зголемена побарувачка за енергенси – меѓу кои нафтата е на врвот на листата. Истовремено, пазарите будно ги следат состојбите во зоните на конфликти и санкции, каде секој проблем со инфраструктурата или извозот може брзо да ја намали понудата и да ја погоди цената.

Дополнителна нервоза внесуваат нападите врз нафтена инфраструктура поврзана со Русија и Украинa, како и тензичните односи меѓу САД и Венецуела – земја која и натаму е значаен играч во светскиот извоз на нафта. Секој ризик од нови санкции, ембарга или воени ескалации се чита како предупредување дека дел од барелите можат да „испаднат“ од пазарот, па инвеститорите превентивно ги креваат цените.

Во вакви услови, ОПЕК+ за сега не оди на агресивно зголемување на производството, туку повеќе се обидува да го одржи балансот – да не дозволи цените да паднат прениско, но и да не ја задави економијата со прескапа нафта. Затоа и движењата деновиве изгледаат „контролирано“: не се работи за експлозивен скок, туку за постепено ползење нагоре, недела по недела.

За македонските граѓани, оваа табла со бројки од Њујорк и Лондон многу брзо се претвора во прашање: колку ќе чини полнењето резервоар следниот пат? Домашните малопродажни цени на бензин и дизел директно зависат од берзанските котации, курсот на доларот и формулата по која Регулаторната комисија ги пресметува корекциите. Тоа значи дека секој континуиран раст на суровата нафта, дури и ако е умерен, може во рок од неколку недели да се претвори во поскапо гориво на бензинските.

Последиците од тоа се познати: превозните компании имаат повисоки трошоци, што може да се пренесе во цените на билетите и транспортот на стока; земјоделците плаќаат повеќе за нафта за механизација; секојдневните трошоци за личните автомобили растат. Во економија како македонската, каде голем дел од продукцијата и увозот се потпираат на копнен транспорт, нафтата функционира како „скриен данок“ – кога поскапува, тајмингот и интензитетот на тоа поскапување влијаат на цел синџир.

Иако цените засега не се на драматично високо ниво, аналитичарите предупредуваат дека продолжен период на поскапа нафта може да го забави очекуваното смирување на инфлацијата. Доколку се реализираат најавите за намалување на каматните стапки во САД, тоа ќе биде позитивен сигнал за раст на економијата, но и дополнителен притисок врз енергенсите. Во такво сценарио, владите и регулаторите во помалите економии ќе мора внимателно да ја балансираат политиката – да го заштитат стандардот на граѓаните, а истовремено да не ги нарушат јавните финансии и снабдувањето со гориво.

Светските пазари во моментов се движат по тенка линија меѓу надежите за поевтин капитал и стравот од нови прекини во снабдувањето. За македонските потрошувачи тоа значи едно: периодот на релативно стабилни цени на горивата би можел да заврши доколку сегашниот тренд на умерен, но упорен раст на цената на суровата нафта продолжи и во наредните недели.

Share on Facebook

Tweet

Follow us

Save