Сите валути, вклучително и еврото, ги чека истата судбина

Секоја валута во денешниот свет припаѓа на групата таканаречени фиат валути, именувани по латинскиот збор fiat, што би можеле да го преведеме со фразата „нека биде така“.

Современите валути, кои ги вклучуваат еврото и доларот, се нарекуваат така затоа што нивната вредност не произлегува од реалните средства како златото, туку тие вредат затоа што централните банки и државните закони така велат.

Довербата на граѓаните во таквите валути не доаѓа од верувањето во нивната внатрешна вредност, туку исклучиво од државната гаранција. Но, има периоди кога таа доверба се наоѓа на голем тест.

Постојат два начини на кои фиат валутите можат да станат целосно безвредни, а историјата е полна со такви примери. Првиот начин е укинување на валутата со државен декрет, а на овој начин укинатите валути најчесто се заменуваат со некои нови валути.

Најсвеж пример е хрватската куна, валута која се користи помалку од 30 години и се приклучи на хрватските и југословенските динари во историските книги. Со воведувањето на еврото на почетокот на овој век, со декрет беа укинати голем број познати европски валути, како францускиот франк, италијанската лира и германската марка.

Друг начин на кој фиат валутите можат да изгубат вредност е со губење на вредноста поради високата и постојана инфлација. Иако многумина ја гледаат инфлацијата низ призмата на зголемувањето на цените, таа всушност е губење на вредноста на валутата во која се изразуваат цените.

Ваквото губење на вредноста е побавно од она предизвикувано со државниот декрет, но всушност е значително поштетен за обичните граѓани бидејќи со падот на вредноста на валутата паѓа и вредноста на целокупните парични заштеди во таа валута. Сите знаеме за најпознатите примери на ваква инфлација во историјата, а постарите се сеќаваат и на високата инфлација во поранешната држава во 80-тите и 90-тите години.

За жал, во моментов сме сведоци на уште еден период на висока инфлација кој трае повеќе од една година и не покажува знаци на намалување.

Освен високата инфлација со која моментално се борат сите земји од еврозоната, еврото како наднационална валута се соочува со бројни предизвици кои долгорочно може да доведат до големи проблеми за неговата одржливост.

Таквите предизвици ги вклучуваат различните интереси на северните и јужните земји од еврозоната, растечките геополитички тензии меѓу Европската унија и евроазиските земји и прекумерната зависност на европските економии од странски извори на енергија и производство.

Сепак, најголемиот предизвик на краток рок секако е веќе споменатата висока инфлација, со која Европската централна банка се обидува да се избори со зголемување на каматните стапки по примерот на американскиот систем на Федерални редерви.

Ефектот од ваквите мерки врз инфлацијата допрва ќе се види, но она што е многу веројатно е дека повисоките каматни стапки ќе доведат до забавување на економијата, потенцијално нова рецесија и повисоки трошоци за задолжување – и за државите и за поединците.

Во овој контекст, се чини дека еврото е пред уште еден бурен период во кој ќе биде потребна голема политичка волја за воопшто да опстане европската валута.

Share on Facebook

Tweet

Follow us

Save