Дали Албанците се подготвени за нова војна за исполнување на целите на Призренската лига?

Само едно знаме – албанското, беше сосема логичен украс на бината од која лидерот на Самоопределување и косовски премиер Албин Курти неодамна на состанокот на Генералниот совет на неговото движење испрати порака: „Нашата цел е одредена од незавршениот проект на Призренската лига“, „Не забораваме на важноста историја и обединување“.

Ништо неочекувано од политичарот кој пред да дојде на власт велеше дека обединувањето на Косово и Албанија му е една од главните цели, а кој како премиер изјави дека во иднина на референдум ќе гласа за обединување со Албанија.

Според анкетите, мнозинството граѓани на Косово се со слично расположение. Имено, според истражувањето на „УБО Консалтинг“ од Приштина, чии резултати беа објавени во декември минатата година, 60,3 отсто од граѓаните на Косово би гласале за обединување на Косово и Албанија доколку се одржи референдум.

Но, дали Албанците во Косово се подготвени да влезат во нови конфликти поради оваа идеја?

Срѓан Граовац од Центарот за социјална стабилност за Косово онлајн вели дека Албин Курти е подготвен да се жртвува себеси, Албанците и Србите за идеите на Призренската лига и смета дека мнозинството Албанци во Косово се подготвени да се борат за она што го сака Курти.

„Албанците имаа доцно национално будење и сега се во фаза каде што беа другите балкански народи во 19 и почетокот на 20 век. Затоа мислам дека мнозинството Албанци на Косово се подготвени да се борат за она што го сака Курти. На крајот на краиштата, тие многу добро знаат кој е Албин Курти и каква е неговата политика, и го поддржуваат, што значи дека немаат ништо против таквите идеи. Албанското општество на Косово е радикализирано и воопшто не треба да има дилеми“, вели Граовац.

Нашиот соговорник посочува дека изјавите на Курти за Лигата на Призрен всушност се порака до меѓународната заедница, Србите и Албанците, дека тој во основа не е заинтересиран за независно Косово.

„Ова е изјава на некој кој е на чело на институциите во Приштина и кој има најголема поддршка кај албанскиот електорат на Косово и Метохија. Кога се повикува на Призренската лига и вели дека тие треба да бидат нејзини наследници, тој е испраќајќи порака до меѓународната заедница, Србите и Албанците дека во основа не е заинтересиран за независно Косово, туку е големоалбански националист, подготвен е да се жртвува себеси, Албанците и Србите за идеите на Призренската лига. Ниту една жртва не би го ограничила во остварувањето на оваа цел, а не мислам на политичка жртва, туку и на човечка жртва, бидејќи тој покажа дека не е премногу заинтересиран за животот на Србите или Албанците. Тој не крие дека се залага за „голема Албанија“ и дека тоа испраќа порака и до меѓународната заедница“, оценува Граовац.

За тоа колку сериозно меѓународната заедница, а особено Западот, го сфаќа она што го кажува Курти, Граовац вели дека „се посериозно го сфаќаат“.

„И им е јасно дека тој не е многу склон да ги слуша по секоја цена и да ја исполни секоја нивна наредба без прашање, па од ова можат да заклучат дека и тој не е подготвен да отстапи ниту по ова прашање, бидејќи тој е човек кој е подготвен да се жртвува себеси за идејата. На овој начин сака да ја актуелизира идејата за „голема Албанија“ во очите на јавноста како нешто што не треба априори да се отфрли и за кое треба да се размислува. Тој испраќа порака: Размислете и за тоа, и тоа може да биде опција“, смета Граовац.

По повод 145-годишнината од основањето на Призренската лига, Курти порача дека сегашните лидери на Албанците треба да ја следат филозофијата на Призренската лига.

„Нашата цел е одредена од незавршениот проект на Лигата на Призрен, а нашиот компас е политичка мисла која оди од Сами Фрашери до Фан Ноли, сестрите Чиријази и сè до Укшин Хоти“, рече Курти на седницата на Генерален совет на движењето Самоопределување.

Говорејќи за Лигата на Призрен, претседателот на Српскиот прогресивен клуб и историчар Чедомир Антиќ за Косово онлајн вели дека Лигата на Арбанас во Призрен е одговорот на конзервативните просјаци на распадот на Отоманската империја.

„Тогаш сакаа да ги зачуваат вилаетите во кои живееше Арбанскиот народ и да останат под Отоманската империја, а тоа го сакаа во 1912 година, па кога Албин Курти се повикува на Фрашери, тој се однесува на малцинство. Во тоа време Албанците Немаа ни заеднички јазик. Сега им требаат Отоманската империја и Австро-Унгарија за да го постигнат тоа што го сака“, вели Антиќ и додава дека лигата не создала „голема Албанија“ и дека немале ниту момент на „голема Албанија“.

Тој потсетува дека заедно со Отоманската империја биле поразени и дека не успеале во тоа што го сакале.

„Дури подоцна, на крајот на 19 век, Австро-Унгарија успеа да создаде модерна албанска нација како таква. Она што им го направија Вук Стефановиќ Караџиќ, Доситеј Обрадовиќ на Србите, им го направија во Виена на крајот на 19 век. Тоа се останатите – камен во туѓа рака. Слободномислечките Албанци и современите Албанци, за жал, никогаш немале можност и мнозинството да го кажат тоа што го мислат“, вели Антиќ.

Тој додава дека голем проблем е што Албанците, како што вели, го бојкотирале образованието, што било на ниво кое не е видено во Европа.

„Наместо да се борат со нас за демократска Србија, тие избраа да го заменат веќе провинциското и затворено, конзервативно образование со нелегално, и затоа имаме луѓе кои ништо не знаат и кои се опиени со шовинизам како Курти. Сега доаѓаме до тоа – како е можно некој таков да биде избран од големите сили, пред се САД и делови од ЕУ“, вели Антиќ.

За потенцијалните конфликти заради остварување на идеите на Призренската лига, Антиќ вели дека не верува во конфликти, особено кога ќе се земе предвид фактот дека Србија во моментов нема интерес за конфликти, но исто така забележува дека конфликтите немаше да се случи ни во 1990-тите да не го сакаа САД.