Ленард Коен – великан на рокенролот и поезијата (втор дел)

Светски икони – мода, филм, музика, стил(11.1)

Ленард Коен – великан на рокенролот и поезијата(втор дел)

Рокенролот не е само правец во музиката. Тој пред се е состојба на духот и свеста. Може да биде во филмот, книжевноста, сликарството и политиката. Најдобар пример за тоа е Ленард Коен, чиј живот во секој момент се претвораше во рокенрол и поезија. За време на животот беше најголемиот поет помеѓу музичарите и ненадминатиот музичар помеѓу поетите, бард на светската поезија и гуру на алтер рок и поп музиката. Тоа, а и нешто повеќе, е и денес, шест години по неговата смрт. Великан на светската поезија и легенда на меланхоличната рок и поп музика. Ненадминат поет на љубовта, тагата и болката, квалитетниот романописец/текстописец, моќен композитор, љубопитен авантурист, тивок будистички свештеник, боем со блага душа и стил на современ данди во 21от век.

Од кога во 1992 година поблиску го запознав, преку неговите книги со поезија ‘’Силата на робовите’’, ‘’Што јас правам овде’’(избор 1956 – 1986) и преку албумот ‘’The Future’’(1992) со  музичките нумери во него, ‘’The Future’’,  ‘’Closing time’’ и ‘’Democracy’’, тој влезе во мојот живот, така да се рече со песни кои личат на молитви. Подоцна дојде и албумот насловен ‘’Десет нови песни’’. Доколку ги додадам од порано и легендарните, ако не и култни ‘’Suzanne’’, ‘’So long, Мarianne’’, ‘’Bird of the Wire’’, ‘’Hallelujah’’ и  ‘’Dance me to the end of love’’, слободно можам да кажам дека го восприемам како наратор кој ми го раскажува животот во форма на бесконечна балада. А всушност тоа беше неговата животна приказна. Во секоја од напред наведените песни се преплетуваат тагата, радоста, надежта и очајот, но таа испреплетеност ја чувствував и во душата на легендарниот пеач, секогаш кога и да слушав било која негова песна.

Токму поради тоа тој во 1992 година стана мојот Учител за животот и Филозоф за суштината на нештата, кој преку грозоморите на денешницата, ја предвидуваше иднината. Еден вид Нострадамус на денешното време. Кога пишуваше пoезија за минатото и ни пееше за моментот кој го живееме, тој ја предвидуваше иднината. Неговата поезија и неговите песни(ги читав цели десет години, до 1992 до 2002), најпрвин ме научија да бидам искрен, кон себе, и кон животот, а подоцна и да бидам верен на сопругата и лојален и приврзан кон семејството, работата и соработниците. Таа искуствена школа на животот ја восприемав со секој нов ритам обоен со разновидни тонови на неговите песни, преку неговиот автентичен глас – баршунаст баритон, кој, кога ќе го чујам, ми звучи како Коен да говори во сон. Тоа ееден вид трансценденција во врска со Коен, која мислам дека е трајна форма.

Затоа тој за мене е и принц на лириката со камерен звук, уметник со модерен романтичен став, моќен поет кој поаѓајќи од своите лични искуства и расположенија, говори, рецитира и пее, сугестивно и интелектуално истенчено, за љубовта, пријателството, чувството на заедништво, самотијата и загрозеноста. Тврдам дека отсекогаш бил поет кој со музика ја оживеа поезијата. Музичар кој со поезија го оплемени рокенролот. Автор и творец кого никој не можеше да го имитира.

Ленард Коен е мерка за работите кога станува збор за рок поезијата. Според него: Љубовта е огин/Таа го гори секого/Таа го разобличува секого/Таа е оправдување на светот/За неговата грдост. За жените пишуваше поезија, им посветуваше песни, тие беа неговите музи. Најмаркантни беа Сузан и Мариан, опеани во култните песни ‘’Suzanne’’, ‘’So long, Мarianne’’. Сепак, за сите нив,  меѓу другото велеше:  ‘’Би сакал жените да ја побрзаат работата. Тоа несомнено ќе се случи. Па ајде тогаш да помогнеме тоа, навистина да се случи. Тогаш дефинитивно ќе сфатиме дека жените навистина се дух и сила која држи се  заедно, а мажите се алапачи и уметници. Тогаш би можеле да се позабавиме со работата, а тие би можеле да го одржуваат светот во живот’’.

Кога пишува и пее за убавината ја објаснува со убавината на ноќта, на човекот и пролетта, за да поентира дека голема е привилегијата да се биде убав.

Неговата поезија претставува мешавина од традиционални поетски форми, праисконски романтизам и сонувачки визии набиени со еротизам и христијански алузии.Неговата музика можеме да ја сфатиме како продолжување на поезијата, како ширење на можностите за нејзино изразување, отколку како типичен производ на рок и поп музиката. Пред се затоа што во неговите песни има истенчена медитативност и своевидна зрелост на уметник кој својата поезија ја претставува преку барокни слики на неговата лирика. Таквата лирика на поезијата на Коен и дава константи, како што се: Способноста без специјални поврзувачи хармонично да ги поврзува надреалистичките и крајно реалистички слики од животот; Опседнатоста со љубовта, како единствена сила која може да го извлече човекот од светот на дуализмот во кој престојува; Настојувањето да се пробијат рамките на митологијата, кои се огромна закана за воспоставување на врховни чувари на човековиот дух; Обидите да се срушат табу-темите, кои можат да добијат митолошки вредности; и Немоќта на единката да пронајде постојани вредности во светот на технолошкиот развој. Од сето ова се гледа дека поезијата со вакви константи од Коен направи трубадур на 20от и 21от век – човек кој стои сам наспроти целиот свет.

Морам да запишам дека за мене поезијата на Коен создава атмосфера на пригушен гнев и невротични преиспитување на секојдневните искуства во светлото на митолошките слики создадени во нашата свест(читателите на неговата поезија).И сосема е нормално што тој во ‘’Книгата на милоста’’, која ја напиша во педесеттата година од животот, ќе напише: ‘’Благословен е оној кој во срцето на патникот го чека својот ред’’. А дека тој самиот е патник, кој патува низ времето, епохите и историјата, тоа е сигурно. На тој патник – Леонард Коен – песните, дефинитивно, се неговиот пат.

Беше скромен, тивок и повлечен. За себе не размислуваше ниту како за писател и изведувач, ниту на нешто слично. За него да се биде човек, беше многу повисоко чувство, од сето тоа. Тој беше човек кој ја бараше смислата на постоењето и животот воопшто. Шест години по неговата смрт му се заблагодарувам што кога зборуваше за политиката, како да зборуваше за љубовта. Така внесе интелигенција во глупоста, длабочина во плиткоста.

Сотир Костов