INFOMAX.MK

Зошто наместо функционална, имаме формална демократија?(6.)

Политичка лингво-патологија

Во една ваква сериозна анализа(денешната колумна и изминатите пет),за фукционирањето или не, на демократијата во Македонија неопходно е да се постават следните прашања:

Дали во Македонија политиката има шанси да стане една угледна, управувачка дејност, професија, вокација?

Може ли Македонија да биде земја каде се развила традиционална демократска свест и граѓанска култура?

Овие прашања се многу значајни. Одговорот пак на истите, може да биде судбоносен за политиката и демократијата во неа. Зошто? Затоа што, во земја каде што нема таква свест(демократска) и култура(граѓанска), политиката поминува во патологија, во психопатологија, во лингво-патологија.Во фрустрации и трауматизирање, кои во крајна линија, како по некое не пишано правило, завршуваат сополитичко и физичко насилство.

Ајде да се запрашаме: Знаеме ли точно на кое не/демократско ниво се наоѓаме во поглед на политиката што политичките партии ја практицираат во Македонија? Разочарувачки, ама мора да се соопшти дека нашето ниво е ниско, многу ниско, барем според политичкиот јазик, дебатата и јавната реторика, вокабуларот и сиот лингвистички и ментален инвентар на изразување во изборните кампањи на напред наведените избори.

Сведоци бевме на политички несогласувања кои прераснаа во отворени конфронтации, судири и негирања, кои се вовед во ментална патологија што користи свој специфичен вокабулар, пореметена и извитоперена јазично-референтна мапа и арсенал на навреди, метафорични мутации и зоолошки експресии. Севкупно, што би рекол духовитиот Димитар Мирчев, истоветно како еден познат новински наслов: “Во скопската зоолошка градина – пореметени меѓучовечки односи…“(Димитар Мирчев, Македонија во транзицискиот тунел – Политоскоп и сатирикон на последната петолетка, Круг, Скопје, 201)

.Недостасува поизразена и подинамична општествена мобилност

Кога се дава ваква констатација, како во меѓунасловот, не знам, не сум сигурен што е по штетно за демократијата:

непочитувањето и погазувањето на демократски изразената волја на граѓаните-избирачи (од политичките партии на власт), што дефинитивно демократијата ја прави болна и “килава“, или пак
рамнодушноста, незаинтересираноста и не партиципацијата(од страна на маргинализираните и понижени граѓани) во демократските институции, процеси и односи.

Ова последново може “да ја убие“ демократијата.

Сепак едно е сигурно: Политичките партии, во најголема мера, повеќе не ги претставуваат ставовите и мислењата на граѓаните-избирачи. Следствено, и не се залагаат за нивните интереси.

Со партиите доминираат елити, забегани и спротивставени, кои се посветени на партиски и лични цели и интереси. Тие секојдневно водат “војна до истребување“ помеѓу себе, ама проблемите и понатаму остануваат не решени.

На македонската демократија и недостасува, жива, јавна и отворена дебата, а не само декларативни залагања за неа. Секако, и вистинска граѓанска партиципација, од локално ниво до државно.

Сите овие изложени состојби, образложени факти и изнесени констатации ни го даваат вистинскиот одговор на сите прашања за нефункционалноста на македонската демократија. Па така во Македонија демократијата е повеќе формална одошто вистински функционална, воглавно од следните причини:

правната држава не функционира, не се почитува правото и правниот систем. Наместо закони, владеат забегани политички елити;
недемократски јавен дијалог помеѓу партиите, кој е формален, не транспарентен, не принципиелен и не демократски;
отсуство на внатрепартиска демократија( во политичките партии не се создават и развиват демократски односи и процеси);

Не треба да се занемари и еден многу важен момент, тоа е граѓанското општество.

Граѓанското општество на Македонија комплетно затаи, од аспект на мониторинг на изборните кампањи и изборниот процес. Тоа и така е фрагилно, ама и во овој случај се покажа тотално неактивно, т.е. пасивно и воопшто не влијателно(Гордана Силјановска-Давкова,THE PARTICULARITY OF DEMOCRATIC TRANSITION OF THE NEW STATES IN THE WESTERN BALKANS: THE CASE OF FORMER YUGOSLAV REPUBLICS, part of the book Key Developments in Constitutionalism and Constitutional Law, ELEVEN International publishing, hague, 2014). Целата негова структура(невладини организации, бизнис асоцијации, синдикални организации и професионални здруженија) делуваше незаинтересирана, отсутна и чудно замолчена.

Овде треба да го поставиме круциалното прашање:

Дали избирачите кои гласале за коруптивни политичари/партии(од кои примиле изборен поткуп во вид на државни платежни картички или во кеш), и самите се коруптивни?

Одговорот на ова прашање е комплексен, во смисла дали предност ќе се даде на тешката социјална состојба на граѓаните, или пак на нивната недоволно развиена демократска свест.

Се додека суштински и радикално не се променат овие незадоволителни состојби, демократијата во Македонија во најголема мера ќе го задржи и во блиска иднина ќе има формален карактер.

(продолжува)

Сотир Костов