Турција ќе биде еден од главните енергетски “играчи” на ЕУ? Неутралната политика ќе ја направи државата мост меѓу Западот и Истокот

Европа не беше подготвена за енергетската криза. Таа ја објави својата намера да се откаже од руските енергетски ресурси, а овој напор да се најде алтернатива е знак за значителни промени во глобалната енергетска индустрија.

Земјите од ЕУ се целосно неподготвени за периодот што започна со руската војна во Украина поради нејзината голема енергетска зависност од Москва. Особено земјите од ЕУ кои се повеќе зависни од Русија, како Германија, и кои не можат целосно да го прекинат дотурот на природен гас од неа за краток временски период. Се чини дека тие ги засилуваат напорите да најдат алтернативни добавувачи и ресурси и се решени да го променат сегашниот модел на зависност.

Со руската инвазија на Украина, енергетската зависност на европските земји покажа дека и политички го ограничува просторот за маневрирање на ЕУ и, во однос на безбедноста, создава сериозни проблеми. Несомнено е дека сегашната слика, која економски и политички ги погодува европските земји, треба да се промени.

Во овој контекст, со цел да ја прекине својата зависност од рускиот природен гас и нафта, ЕУ, од една страна, ја забрза побарувачката за земји со нови извори и, од друга, ги засили напорите за развој на алтернативни извори на енергија.

Овие напори се исто така знак за значајни промени и во регионалниот енергетски биланс и во енергетската политика на ЕУ.

Заеднички именител меѓу ЕУ и Турција

Зависноста на ЕУ и Турција од Русија за природен гас, иако самата Турција не е толку зависна од Русија како многу европски земји, очигледно е важна причина за заедничка акција за енергетските прашања.

Соработката Турција-ЕУ и зајакнатата улога на Анкара во обезбедувањето енергетски снабдувања ќе бидат важен чекор кон ставање крај на неодамнешните тензии меѓу земјите и воведување на нова ера меѓу нив.

Впрочем, знаеме дека енергетиката е важна област која има „имунитет“ во политичките односи.

Соработка наместо конкуренција во енергетскиот сектор

Во тековниот период кога се создава новата енергетска равенка, идејата Турција да биде мост меѓу Истокот, Западот и центарот, која е постојано на дневен ред во последните години, е стратешки многу важна и за енергетските извори и за земји кои трошат енергија на Запад. Бидејќи Турција е во центарот на оваа линија, истражените и сомнителни ресурси на Блискиот Исток и Источниот Медитеран ќе бидат транспортирани во европските земји преку Турција. Особено за ресурсите на источниот Медитеран, кои се нов извор на енергија во регионот, ова ќе биде почеток на нова ера.

По неуспехот на проектот за гасоводот во Источен Медитеран (EastMed), Источниот медитерански гасен форум и другите залудни напори без учество на Турција, новите иницијативи во источниот Медитеран, кои ја ставаат Анкара во центарот, целосно ќе ги променат енергетските биланси.

Дополнително, ќе се ублажат и енергетските тензии меѓу регионалните држави во источниот Медитеран, со што ќе се отстапи место на регионалната соработка.

Што е најважно, додека новата соработка во Источниот Медитеран обезбедува сигурност на побарувачката за земјите од регионот, безбедноста на снабдувањето со енергија во земјите на ЕУ исто така ќе се зголеми. Од друга страна, Турција ќе ја зајакне својата безбедност во снабдувањето со енергија и својата позиција како централна влада, а во исто време ќе може да ја претвори конкуренцијата со земјите од регионот и ЕУ во сигурна соработка.