Што е СВИФТ и зошто исклучувањето би било толку значајно за Русија?

Европската унија, САД, Велика Британија и сојузниците се согласија да исклучат голем број руски банки од СВИФТ (SWIFT), меѓународен платен систем што го користат илјадници финансиски институции.

Овој потег има за цел да ја погоди банкарската мрежа на земјата и нејзиниот пристап до средства преку СВИФТ, што е клучно за непречена трансакција на пари ширум светот.

Што е СВИФТ?

СВИФТ е глобалната финансиска артерија која овозможува непречен и брз трансфер на пари преку границите. Станува збор за Здружение за меѓународни меѓубанкарски финансиски телекомуникации.

Создаден во 1973 година и со седиште во Белгија, СВИФТ поврзува 11.000 банки и институции во повеќе од 200 земји.

Но, СВИФТ не е вашата традиционална банка во соседството. Тоа е еден вид систем за инстант пораки што ги информира корисниците кога плаќањата се испратени и пристигнати.

Какви санкции се воведуваат кон Русија?

Се испраќаат повеќе од 40 милиони пораки дневно, додека трилиони долари се разменуваат меѓу компаниите и владите. Се смета дека повеќе од 1 процент од тие пораки вклучуваат руски плаќања.

Кој го поседува и контролира СВИФТ?

СВИФТ го создадоа американски и европски банки, кои не сакаа ниту една институција да развива сопствен систем и да има монопол.

Мрежата сега е во заедничка сопственост на повеќе од 2.000 банки и финансиски институции.

Тој е надгледуван од Националната банка на Белгија, во партнерство со големите централни банки во светот – вклучувајќи ги Федералните резерви на САД и Банката на Англија.

СВИФТ помага да се овозможи сигурна меѓународна трговија за своите членки и не треба да зазема страна во споровите.

Сепак, на Иран му беше забранет пристапот на СВИФТ во 2012 година, како дел од санкциите поради неговата нуклеарна програма. Земјата изгуби речиси половина од приходите од извозот на нафта и 30 проценти од надворешната трговија.
СВИФТ посочува дека нема влијание врз санкциите и секоја одлука за нивно наметнување е на владите.

Како ќе влијае протерувањето на Русија од СВИФТ?

Во оваа фаза не се знае кои руски банки ќе бидат отстранети од СВИФТ. Се очекува тоа да стане јасно во наредните денови.

Во соопштението од ЕУ, САД, Велика Британија и други се вели дека овој потег „ќе осигури дека овие банки се исклучени од меѓународниот финансиски систем и ќе им наштети на нивната способност да работат на глобално ниво“.

Целта е руските компании да го изгубат пристапот до нормалните непречени и инстант трансакции обезбедувани од СВИФТ. Плаќањата за руската значајна енергија и земјоделски производи ќе бидат сериозно нарушени.

Веројатно, банките ќе мора директно да работат една со друга, додавајќи доцнења и дополнителни трошоци и на крајот кратејќи ги приходите на руската влада.

На Русија и се закануваше исклучување од СВИФТ и претходно – во 2014 година кога го анектираше Крим. Русија рече дека таквиот потег би бил еднаков на објава на војна. Западните сојузници не ја спроведоа санкцијата, но заканата ја поттикна Русија да развие свој, многу млад систем за прекугранични трансфери.
За да се подготви за таква санкција, руската влада создаде Национален систем за платежни картички, познат како Мир, за обработка на плаќањата со картички. Сепак, малку странски земји во моментов го користат.

Зошто Западот е поделен околу СВИФТ?

Некои држави – како Германија, Франција и Италија – не сакаа да преземат акција против руската употреба на СВИФТ.

Русија е главниот снабдувач на Европската унија со нафта и природен гас, а наоѓањето алтернативни резерви нема да биде лесно. Со оглед на тоа што цените на енергијата веќе растат, натамошното нарушување е нешто што многу влади сакаат да го избегнат.

Компаниите кои очекуваат да им бидат исплатени долгови од Русија ќе мора да најдат алтернативни начини за да бидат платени. Ризикот од меѓународен банкарски хаос е преголем, велат некои луѓе.

Алексеј Кудрин, поранешен министер за финансии на Русија, посочи дека отсеченоста од СВИФТ може да ја намали руската економија за 5 проценти.

Но, постојат сомнежи за трајното влијание врз руската економија. Руските банки може да ги насочат плаќањата преку земји кои не воведоа санкции, како што е Кина, која има свој систем за плаќање.

Би-Би-Си- Лондон

Share on Facebook

Tweet

Follow us

Save