Ништо од независната Европа на Макрон-Моравјецки “од скутот на Вашингтон” порача: Полска е лидер на новата Европа, САД најсилен сојузник

Од другата страна на Атлантикот, полскиот премиер ја поткопа визијата на францускиот претседател за стратешка автономија на ЕУ, заговарајќи партнерство со САД.

Емануел Макрон не би сакал да биде американски вазал, но Матеуш Моравјецки отворено сака, а Олаф Шолц, се чини, би сакал да седи на две столчиња, пишува српска “Политика”.

Францускиот претседател од Амстердам го повтори она што го кажа по враќањето од Кина – дека Европа не треба да биде ничиј послушен следбеник и дека има право „сама да мисли“. За тоа време, полскиот премиер ја поткопа визијата на Макрон за стратешка автономија на ЕУ од другата страна на Атлантикот, заговарајќи стратешко партнерство со САД.

Варшава и Вашингтон зборуваат апсолутно во еден глас, а се надевам дека и Брисел ќе зборува со еден глас“, изјавил Матеуш Моравјецки од Вашингтон, пренесува полскиот портал НФП.

Рускиот напад врз Украина само ги потврди долгогодишните сомнежи на Варшава за вистинските намери на нејзиниот историски непријател, кој Моравјецки го гледа како „преродена зла империја на исток“ која и се заканува не само на Европа, туку и на целиот свет. Затоа полскиот премиер не се двоумеше да го впери прстот кон Париз и Берлин, бидејќи според него тие не ја разбрале заканата од Кремљ.

„Старата Европа веруваше во договор со Русија, а старата Европа не успеа“, рече Матеуш Моравјецки отворено на заедничката прес-конференција со американскиот потпретседател Камала Харис и додаде: „Но, постои нова Европа – Европа која памети што беше рускиот комунизам“. А Полска е лидер на оваа нова Европа“.

И додека американскиот потпретседател Камала Харис ја пофали Полска како „ценет сојузник, партнер и пријател“ во Белата куќа во разговорот со Моравјецки, шефицата на германската дипломатија, Аналена Бербок, ги пакува куферите за Пекинг. Таа отиде во Кина, како што некои веруваат, за контрола на штетите поради „прашината“ што ја крена Макрон со своите изјави за „третиот пат на ЕУ“ и кризата во Тајван.

„Не гледам алтернатива за САД, а тука сме апсолутно на иста бранова должина, за градење уште поблизок сојуз со Американците. Ако земјите западно од Полска тоа помалку го разбираат, тоа е веројатно поради историските околности“, рече Моравјецки при посетата на САД.

Дека во полското раководство нема разлика во мислењата кога е во прашање соработката со Вашингтон, потврдува и Марчин Пшидач, советник за надворешна политика на претседателот Анджеј Дуда. Тој за полското радио Зет изјави дека апсолутно не се согласува со францускиот претседател, додавајќи дека идејата за стратешка автономија што ја турка Макрон има за цел да ги прекине врските меѓу Европа и САД: „Ние веруваме дека на Европа и треба повеќе Америка“. Сакаме повеќе соработка со САД на партнерска основа“.

За разлика од Франција, која со децении беше повеќе или помалку „гушена“ од идејата за безбедносното потпирање на Европа на САД, Полска е традиционално еден од најлојалните американски сојузници на Стариот континент. Во меѓувреме, Варшава почна да се разидува со Германија околу друго прашање – атомската енергија. Додека Германија утре дефинитивно ги затвора последните три нуклеарни реактори, полскиот премиер најавува проект за изградба на шест нуклеарни реактори на американската компанија Вестингхаус.

Уште пред војната во Украина, Варшава со години силно се залагаше за стационирање на американски војници на нејзина територија и склучуваше вредни договори за купување оружје. Полската влада неодамна потпиша договор вреден 1,4 милијарди долари за купување на втората серија тенкови Абрамс и се согласи да потроши 4,6 милијарди долари за борбени авиони Ф-35. Сега, како што најавува, има намера да произведува и муниција со осиромашен ураниум за американските тенкови.

Полска не крие дека сака да ја изгради најсилната армија во Европа. Затоа Моравјецки ја нагласува потребата неговата земја да соработува со најнапредната одбранбена индустрија во светот – американската. Варшава сака и другите европски земји да го следат примерот на Полска и да го исполнат барањето на НАТО – распределба на два отсто од БДП за армијата, што е цел што ја исполнуваат само седум членки на алијансата, но не и Франција и Германија.

И додека Моравјецки и Макрон ги „мерат силите“ за да видат кој би можел да биде главен во Европа, Олаф Шолц ја испраќа Аналена Бербок во Пекинг за да ги разјасни позициите на Берлин кога станува збор за кризата во Тајван. Некои го сметаат за ризичен потег, бидејќи нејзиниот надворешнополитички поглед на втората светска економија е близок до оној што го заговара шефицата на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен: Кина е „три во едно“ за ЕУ ​​- партнер, конкурент, но и системски ривал. Но, при позиционирањето на Берлин во новите геополитички тензии меѓу Западот и Пекинг, Бербокова ќе мора да земе предвид дека германската и кинеската економија се многу испреплетени.

Економистот Карстен Брзески од холандската ИНГ банка за Ројтерс предупредува дека германската економија е исклучително зависна од кинеските суровини и полупроизводи, истакнувајќи дека „оваа зависност е многу поголема отколку што зависат американската и француската економија од Кина“.