Секој петти автомобил во ЕУ ќе функционира со српските литиумски батерии?!

Српскиот литиум, привлекува големо внимание во последните месеци, не само во Србија, туку и во Европа и светот. Литиумот отвори не само еколошки, туку и сериозни финансиски прашања, како во Србија, така и во целиот свет, каде што со години се води борба околу еколошката оправданост на рударството. Ова е уште повеќе ако се знае дека литиумот се користи во индустријата за производство на батерии за мобилни телефони и електрични автомобили.

Истражувањето „Потенцијалите на литиумот во Србија и земјите од ЕУ“ покажува дека литиумот на Јадар е на врвот на листата на земји со очекувано годишно производство од 58.000 тони, што е 1,8 отсто од вкупното европско производство. Не само што е најмногу во Јадро, туку и најдобар по квалитет, а со неговото производство би се покрила потребата од 1,1 милион електрични автомобили, што е 17 отсто од побарувачката во Европската унија.

Србија е пред Франција, каде годишното производство е 34.000 тони, што е околу 0,9 отсто од вкупното производство и Чешка, каде годишното производство е 26.000 тони. Најмало производство има во Австрија, околу 8.800 тони или 0,6 отсто од европското производство. Иако Европа е меѓу најголемите потрошувачи на литиум, таа не го произведува во големи количини.

И покрај тоа што потенцијалот на Јадар е најголем во споредба со другите планирани европски проекти за литиум, тој ќе биде меѓу последните што ќе се реализираат и само доколку се докаже дека неговата еколошка штета нема да биде поголема од неговата корист. Јадар може да работи со овие резерви во следните 40 години, додека литиумот во Франција може да се експлоатира 25 години, а во Германија 30 години. Инаку, европските резерви на литиум се проценуваат на околу еден процент од вкупните светски резерви на овој минерал. Србија, инаку, ги има 12-те најголеми познати извори на литиум во светот.

Истражувањето покажува дека доколку во Јадро би се ископувала само руда, годишната заработка би била околу 695 милиони евра. Додека во случај на поврзување со производство на батерии, тој приход би се зголемил на околу 11,4 милијарди евра годишно. Бројот на вработени би бил од 13.000 до 20.000, во зависност од тоа што би се работело. Проценките се дека заработката на домашните производители би била околу 300 милиони евра годишно, додека приходот за локалната заедница на Лозница би бил од пет до 10 милиони евра, вклучувајќи го локалниот буџет.

Оваа суровина е убедливо најпроизведена во Австралија, а потоа следат Чиле и Кина. Австралискиот литиум се добива од рудници за тврди карпи, како што е планирано во Србија.

Оштетувањето на земјиштето во подземното рударство Јадар може да биде значително помало отколку кај другите начини на обработка (во тврди карпи и солена подземна вода што се испумпува на површината) со помали емисии на јаглерод диоксид, а потребна е и помалку вода за процесот на преработка. Примарното производство би вклучувало производство на литиум карбонат, а секундарно – хидроксид. Рударството во Јадро би значело помалку прашина во воздухот, а би имало помала бучава. Она што го покажува студијата е дека дел од ова производство може да се искористи за производство на соларни панели и ветерници.

Екологистите не се единствените во Србија кои се против овој проект. Поголемиот дел од земјите кои започнаа со обработка наидоа на отпор. Во Португалија, проблемот настана кога историските рурални заедници мораа да се иселат. На пример, најголемото наоѓалиште на литиум во карпата Чиновец Чешка го прогласи за стратешко значење, што обезбедува повеќе пари од европските фондови. Во Европа во моментов се во различни фази на развојни проекти поврзани со експлоатација на литиум од Шпанија, Португалија, Финска, Франција, Австрија, Чешка, Германија до нашата земја.

Share on Facebook

Tweet

Follow us

Save