(Анализа) Зошто стратешките интереси на САД не ја вклучуваат Украина?

Успешна надворешна политика мора да произлегува од рамка која ги артикулира основните стратешки интереси на една земја. Таа рамка не треба да биде комплицирана. За време на периодот на меѓународно преовладување на Британија, таа имаше две начела: одржување на поморската доминација и избегнување на доминација на континентална Европа од страна на една сила. Соединетите држави не успеаја да артикулираат таква рамка кога заврши Студената војна. Наместо тоа, го трошеa својот униполарен момент на ад хок одговори на поединечни кризи (Сомалија, Косово) и донкихотски обиди да го обликува светот според својот имиџ (Авганистан, Ирак, Сирија, Либија). Речиси универзалниот неуспех на овие напори ги остави засегнатите земји полошо, уби и осакати безброј човечки суштества, потроши трилиони долари и создаде понестабилен и понесигурен меѓународен систем. Сега се соочуваме со можеби најопасниот напор допрва да продолжиме по овој лош пат – напорот да се претстави Украина како витален национален интерес на САД, потенцијално членка на НАТО за која САД ќе ја преземат обврската од договорот да војуваат. – Пишува Рејмонд Ф. Смит за „National Interest“.

Кога САД би имале стратешка надворешна политика, како би изгледала и како Украина би се вклопила во неа? Според мене, САД имаат три фундаментални стратешки интереси. Прво, создавање на постабилен меѓународен систем. Стабилниот систем е од најголема корист за ентитетите на врвот на системот. Соединетите држави моментално ја заземаат таа позиција. Второ, избегнување на кинеско-руски опозициски сојуз. Придобивките за Соединетите Држави од немањето друга нуклеарна суперсила и другата економска велесила што се здружени против нив изгледаат блескаво очигледни. Ако еден од најголемите надворешнополитички триумфи на Хенри Кисинџер беше отворањето кон Кина што ја отстрани заканата од советско/кинеско сојузништво, како би ја оцениле американската политика што резултирала со повторно создавање на функционалниот еквивалент? Трето, намалување на ризикот од нуклеарна војна. Постигнувањето на таа цел бара, меѓу другото, избегнување на вооружен конфликт со друга нуклеарна сила кога се вклучени нејзините витални интереси, а сопствените не.

Украина, како и секоја друга земја, сака да опстане и да напредува како независна држава. Ниту нејзината внатрешна, ниту надворешната состојба не е завидна. Станува збор за длабоко корумпирана, економска кошничка од средна големина, која е дом на големо, незадоволно руско малцинство. Таа споделува многу, иако понекогаш спорна историја со Русија, нејзиниот најзначаен сосед, земја која е исто така поголема, нуклеарно вооружена и побогата. Украина има два широки стратешки избори: да постигне модус вивенди со Русија што ги задоволува суштинските интереси на двете земји; или да склучи стратешки сојуз со друга сила што ќе и овозможи да му пркоси на својот поголем сосед. Соединетите Американски Држави се единствената друга сила потенцијално способна успешно да го поддржи вториот избор. Тоа е опцијата која Украина ја спроведува, со охрабрување од САД.

Доволно е лесно да се разбере зошто Украина може да го смета овој избор како пожелен. Тоа би го следело патот на своите балтички и источноевропски соседи, кои го искористија членството во НАТО и ЕУ за да ја зацврстат својата национална независност. Меѓутоа, во однос на стратешките интереси на САД, тешко дека би можело да има полош избор. Барем од времето на Виенскиот договор, беше јасно дека стабилен меѓународен систем бара легитимитет, кој може да постои само ако нема незадоволни големи сили. Незадоволството на Русија од сегашниот меѓународен поредок, кој растеше во претходните периоди на проширување на НАТО, сега достигна кризна точка. Создавањето постабилен меѓународен систем бара да се земат предвид виталните интереси на Русија, како и на Украина. Водење и помагање на Украина кон балансирање на нејзината желба за поблиски врски со Европа и нејзината потреба за прифатливи врски со Русија им служи на основните интереси и на Украина и на Соединетите Држави. Тоа ќе и помогне на Украина да го избегне она што може да стане национална трагедија. Тоа може да помогне да ја привлече Русија во попродуктивни односи со Западот, да го намали искушението за воен сојуз со Кина и да ја намали заканата од конвенционален вооружен конфликт што може да ескалира во нуклеарен.

Рејмонд Ф. Смит е пензиониран висок претставник на американската служба за надворешни работи, каде што работеше интензивно на советските и руските работи. Тој е исто така автор на „Преговори со Советите“ и „Занаетот за политички анализи за дипломати“, како и на бројни написи за надворешни работи.

Share on Facebook

Tweet

Follow us

Save