ДВ: Дали пристапот на Украина и Молдавија може да ја дестабилизира ЕУ?

Повеќе од една деценија ЕУ изгледаше како затворен клуб, со многу земји кои трпеливо чекаат на ред за приклучување. Меѓутоа, под притисок на руската инвазија на Украина, многу се промени. Во декември, ЕУ одлучи да ги отвори пристапните преговори со Украина и Молдавија и ѝ додели статус на земја-кандидат на Грузија, пишува Дојче Веле.

„Од очигледни причини, ЕУ сега гледа на проширувањето како алатка за поголема безбедност. Буџетот останува интегрален дел од преговорите, но можеби не мора да биде одлучувачки фактор“, вели за ДВ Ту Нгуен, заменик директор на независниот Тинк-тенк институтот „Жак Делор“ со седиште во Берлин.

Практичниот интерес на Брисел за проширување кон исток е придружен со загриженоста на земјите-членки и европските граѓани за можните економски загуби. ЕУ троши најголем дел од својот буџет за регионален развој и земјоделство. Помалку богатите земји-членки добиваат повеќе пари од европската каса отколку што исплаќаат. Осумте земји кои моментално бараат членство се сите посиромашни од постојните 27 земји-членки.

Пристапувањето на Украина економски ќе ја клекне ЕУ на колена
За Јасна Пејовиќ од Црна Гора, влезот во ЕУ на нејзината земја ќе и даде „поголем легитимитет“. Црна Гора моментално е меѓу водечките кандидати за членство во ЕУ со 80% од населението за приклучување кон европското семејство. Со население од само 630.000 жители, Црна Гора се смета за мала земја, како и многу други на Западен Балкан, и секако дека не би претставувала голем товар на буџетот на ЕУ.

Пристапувањето на Западен Балкан во ЕУ би обезбедило значајни економски перспективи за милиони луѓе, по прифатлива цена за ЕУ. Сепак, повеќето земји од Западен Балкан се кандидати за членство во ЕУ повеќе од десет години. Северна Македонија всушност веќе две децении.

Неодамна на хоризонтот се појави нова земја кандидат: Украина. Тешко погодена од руската инвазија, земјата доби кандидатски статус во јуни 2022 година. Најнаселената (38 милиони жители) и најсиромашната од сите земји кандидати, сепак, ја менува играта, вели Натали Токи, советник на двајца поранешни шефови за надворешна политика на ЕУ, „поради нејзината големина, земјоделскиот сектор, богатството и, пред сè, поради тоа што е земја во војна, за чија реконструкција се потребни најмалку 500 милијарди евра“.

Вклучувањето на сите земји кандидати би чинело 256 милијарди
За некои земји-членки тоа би значело несакана конкуренција на единствениот пазар. Полска, на пример, денес е еден од најконкурентните производители на храна во ЕУ, 20 години по пристапувањето во 2004 година. Доколку Украина се приклучи на ЕУ, приматот на Полска би бил загрозен, бидејќи индустријализираните земјоделски единици во Украина ги засенуваат европските.

Според внатрешната истрага на Европскиот совет, пристапувањето на сите земји кандидати би ја чинело ЕУ 256 милијарди евра, додека само Украина би добила 186 милијарди евра од европските фондови во текот на седум години, не вклучувајќи ги трошоците за реконструкција на земјата. Шефот на Тинк-тенк институтот „Жак Делор“, Ту Нгујен, сепак проценува дека „економското влијание нема да биде толку високо како што сугерираат некои податоци“.

Сепак, експертот не може прецизно да каже од каде ќе дојдат дополнителните пари за финансирање на проширувањето.

„Веројатно тоа ќе дојде од сегашните земји-членки. Исто така, можно е ЕУ да собере свои пари преку нови ресурси. На пример, во моментов има дискусии за данок на пластика или механизам за прилагодување на јаглеродот“.

Некои од земјите-членки на ЕУ го унапредуваат пристапниот процес со невидена брзина. Дали ќе ја постигнат целта или не ќе зависи од идниот состав на новиот Европски парламент што ќе биде избран во јуни.

Share on Facebook

Tweet

Follow us

Save