Хрватската академија на науките и уметностите бара блокада за Србија на патот кон ЕУ

Хрватската академија на науките и уметностите (ХАЗУ) бара од хрватската влада да и го блокира патот на Србија кон Европската унија, доколку Белград не исполни дури 14 услови, меѓу кои и откажување од „митот за Јасеновац“, пишува српски Блиц.

Документот насловен „Придонеси за заштита на хрватските национални интереси во преговорите на Република Хрватска со БиХ, Црна Гора и Србија во однос на нивното пристапување во ЕУ“ ги наведува условите што овие три земји треба да ги исполнат за Хрватска да им дозволи пристап до преговори со ЕУ. Документот беше објавен претходниот петок и испратен до Владата на Хрватска во форма на барање.

Кога станува збор за поддршката во преговорите со Србија, Хрватската академија на науките и уметностите поставила 14 услови. Во првата точка, Хрватската академија на науките и уметностите бара Србија да се откаже од „големосрпската пропаганда“, што подразбира „откажување од митот за Јасеновац“, но и од односот кон ликот и делото на кардиналот Алојзије Степинац.

Меѓу наведените барања е и „признавањето на староста на Хрватска“ во војните од 90-тите, што значи „исплата на воена отштета и извинување“. Исто така, како барање се споменува и позицијата на СПЦ во Хрватска како „државна црква“, чија положба е регулирана во реципроцитет со верските права на хрватското малцинство во Србија.

Меѓу барањата се разграничување на Дунав (Шаренградска ада), враќање на имотот на сите протерани за време на војните, реципрочни права на српското и хрватското малцинство, признавање на хрватскиот јазик како малцинство на „сите нивоа“ во Србија, признавање на „хрватскиот етнички интегритет на буњевачкото малцинство“, доставување документи за убиените и исчезнатите, доставување на сите архиви, потоа документи од болницата Вуковар, а едно од барањата е дури и од еколошки карактер и се однесува на контролата на експлоатација на литиум во Србија.

Реакција на САНУ

Реагирајќи на барањата на Хрватската академија на науките и уметностите, Извршниот одбор на Српската академија на науките и уметностите рече дека „и покрај искуството, членовите на САНУ биле изненадени од „примитивниот тон на омраза во Хрватската академија на науките и уметностите“ кон Црна Гора и Србија во однос на нивното пристапување во Европската унија.

– Без илузии дека некој од оние во меѓународната заедница кои неуморно нè учеа на нови цивилизациски вредности ќе се огласат по повод овој запален политички памфлет, сами, од почит кон сите жртви на „логорот на смртта“, нема да навлегуваат во обезвреднениот простор на репликата бесрамно го користат терминот „мит на Јасеновац“. Но, добро е и корисно да се знае што мислат тие“, изјавија во САНУ.

Вучиќ не се согласува со барањата на Хрватска

Српскиот претседател Александар Вучиќ по кратката средба со хрватскиот премиер Андреј Пленковиќ, изјави дека „Хрватите мислат дека имаат право ни да кажат што да правиме“.

„Како што Хрватска сака да им забрани на Финска и Шведска да влезат во НАТО, така сакаат да и забранат на Србија да влезе во ЕУ“, рече Вучиќ.

Тој повтори дека Јасеновац бил „местото на најголемите страдања на Србите во Втората светска војна“ и додаде дека „можел да зборува за жртвите за кои Србите се виновни“, додека другата страна не може да го стори тоа.