Демографска катастрофа: Преполовен бројот на новородени деца во Косово, постои ризик половина од младите да се иселат

Податоците објавени во табела направена од Косовската агенција за статистика (АСК) и Програмата за население и развој (УНФПА) покажуваат дека во 1986 година на Косово имало 56.283 раѓања, додека во 2019 година оваа бројка паднала на 25.794. Висаре Мујку-Нимани, шеф на Косовската канцеларија на Фондот за население на Обединетите нации, повика на итна промена на политиката и предупреди на ризикот половина од младите да го напуштат Косово, по визната либерализација на 1 јануари 2024 година.

Бројот на жители на Косово со години се намалува, покажуваат податоците на Косовската агенција за статистика (АСК), презентирани на маса организирана во четвртокот со тема: „Намалување на наталитетот во Косово: Што се случува и што ние може да направи“.

Податоците објавени во табелата организирана од КАС и Програмата за население и развој (УНФПА) покажуваат дека во 1986 година во Косово имало 56.283 раѓања, додека во 2019 година оваа бројка паднала на 25.794. Според овие податоци, евидентирано е и намалување на бројот на починати – од 20.311 во 1999 година на 14.845 во 2019 година.

Илир Бериша, вршител на должноста раководител на КАС, рече дека падот на наталитетот е поврзан со миграцијата. Тој рече дека падот на наталитетот е феномен кој ги погодува и другите земји од регионот и пошироко, но додаде дека тие земји навреме ги презеле неопходните мерки.

„Нашата статистика ни покажува дека имаме пад на наталитетот во Косово, тоа е поврзано со плодноста и миграцијата. Веруваме дека од оваа дискусија ќе излеземе подобро опремени за оваа појава. Оваа појава е присутна во целиот регион и пошироко, земјите од регионот презедоа навремени чекори. Покрај намалувањето на наталитетот, се зголемува и миграцијата“, рече Бериша, пренесува Кошев.

Висаре Мујку-Нимани, шеф на Косовската канцеларија на Фондот за население на Обединетите нации, повика на итна промена на политиката, бидејќи предупредува на ризикот половина од младите да го напуштат Косово, по визната либерализација на 1 јануари 2024 година.

„Сите се загрижени што ќе се случи, бидејќи населението се намалува. Ориентацијата е што прават другите засегнати земји, какви мерки треба да се преземат и кои од нив биле успешни. Државите кои се соочија со овој проблем потврдија и направија промени во политиките, како образование, породилно отсуство, родителско отсуство. Како Косово сега чекаме многу да видиме што ќе биде со либерализацијата на визите, дека ќе има големо иселување на младите, дека Косово ќе се испразни“, рече Мујку-Нимани.

Авни Кастрати од АСК во разговорот рече дека стапката на фертилитет во 2020 година е намалена на 1,7 во однос на 6,4 во 1960 година. Според него, тоа е показател дека бројот на жители на Косово се намалува.

Од друга страна, професорката на Универзитетот во Приштина (УП), Мимоза Души (Души), истакна дека иако Косово претходно имаше највисока стапка на наталитет во споредба со другите земји во регионот, сегашниот пад на бројките е одраз на миграција.

„Од 1948 до 2011 година, според бројот на раѓања во овие периоди, Косово има пораст на раѓањата во однос на земјите од регионот. Вкупната стапка на фертилитет во текот на годините 2013-22 во Косово е 2,1, што е највисока стапка во споредба со земјите од регионот. Има и други извори кои покажуваат дека наталитетот во Косово е намален. Во Косово, главната причина за намалувањето на населението е миграцијата, а не наталитетот“, рече Души.

Севдие Спахиу, од Националниот институт за јавно здравје (НИЈЗК), рече дека друг проблем што се гледа во бројките е недоволната едукација на младите за сексуалното и репродуктивното здравје.

„Плодноста е намалена, се споменуваат факторите на падот, но она што е важно е дека зависи од многу фактори. Она што е важно е дека ние како Институт мора да работиме што повеќе со младите во однос на сексуалното и репродуктивното здравје. Одржуваме обуки со средните училишта. Она што е опасно е несаканата бременост, затоа е неопходно да се работи со младите, бидејќи тоа се табу теми во нашите семејства“, потенцира таа.