БРАВО: Италија отвара Музеј на Холокаустот во вилата на Мусолини

Музеј посветен на сеќавањето на Холокаустот постои во секоја европска престолнина, па Рим, по долги години ветувања и одложувања, најверојатно ќе добие свој. Имено, италијанските медиуми се претпазливи и не го земаат здраво за готово ветувањето на владата, по навистина комплициран процес кој ја следи изградбата на овој музеј и трае речиси 26 години.

Уште во 1997 година се роди идејата за изградба на музеј. Но, дури во 2005 година, Валтер Велтрони, тогашниот градоначалник на Рим, најавил дека неговата изградба ќе започне следната година, па затоа била купена вилата Торлонија, во близина на резиденцијата на Мусолини, која имала голема историска и симболична вредност.

Седум години подоцна беше отворена јавна постапка во која учествуваа 24 фирми за да бидат избрани за извршување на работите. Се шпекулираше дека ќе се смени локацијата и се ќе се пресели во еврозоната, па во 2015 година ќе се потпише договорот, но ќе се врати на првобитниот план, т.е. Вила Торлони.

Една година подоцна, процесот повторно беше забавен поради низа поплаки, па тогашната градоначалничка Вирџинија Раџи најави дека проектот наскоро ќе започне. Архитектот Лука Зеви во 2019 година рече дека завршил со сите административни процедури, но пандемијата што следеше спречи сè бидејќи цела Италија влезе во карантин.

Во средината на 2021 година почнаа работите со поставувањето на првиот камен-темелник, а денес, година и пол подоцна, од Владата стигна потврда дека музејот навистина ќе се гради.

„За само три месеци од нашата влада успеавме да подготвиме одредба која беше одобрена од Советот на министри, а трошоците за изградба на Националниот музеј на сеќавањето на холокаустот ќе чинат десет милиони евра за периодот 2022-2025 година. Наша должност е никогаш да не ги заборавиме жртвите на холокаустот“, изјави министерот за култура на Италија, Џенаро Сандуљано.

Рут Дуреџело, претседателка на еврејската заедница во Рим, во таа прилика рече: „Сакам да изразам благодарност за ова конкретно внимание насочено кон жртвите на холокаустот. Поддршката во врска со изградбата на музејот е важен чекор во неговата реализација, кој се надеваме дека ќе биде брз. Треба да ги имаме точните датуми и сè да се заврши брзо и Рим конечно да добие музеј како оној што го имаат сите европски метрополи“.

Вила Торлонија – музеј на холокаустот во поранешната резиденција на Мусолини
Вила Торлонија е комплекс од згради и вили во Рим во областа Номентано. Во 1919 година, во визбите на вилата сопственост на семејството Торлонија биле откриени подземни еврејски гробишта од римската ера.

Во 1920-тите, Џовани Торлонија му изнајмил на Мусолини дел од вилата под името Казино Нобиле, за симболична сума од една лира. А по смртта на принцот Џовани во 1939 година, Мусолини продолжил да живее во вилата под истите услови благодарение на наследникот на Џовани Алесандро Герини.

Мусолини, заедно со братот на Џовани, Карло, изградиле засолниште за бомби во еврејските катакомби од третиот и четвртиот век лоцирани под вилата што Мусолини ја оставил на 25 јули 1943 година.

Во периодот од 1944 до 1947 година, вилата била окупирана од англо-американската команда. По војната, вилата била вратена во сопственост на семејството Торлонија, но останала запуштена и во фаза на распаѓање се додека општината Рим не ја купила во 1978 година и ја претворила во градски парк.

Од 1991 година, зградите кои припаѓаат на комплексот почнаа да се реновираат и да се претвораат во музеи, така што денес токму тоа место е наменето за Меморијалниот музеј на холокаустот.

Музејот во рацете на десницата и левицата

Владата на десниот центар донесе декрет за конечна изградба на музејот. Сега целиот проект е во рацете на администрацијата на главниот град на Италија предводена од градоначалникот Роберто Гуалтиери од Политичката партија на демократите, која припаѓа на италијанската левица.

Имено, тие се задолжени за административно и бирократско одобрување на делата и давање конечна форма на проектот, чија форма е инспирирана од логото на истоимената фондација создадена за управување со Музејот на холокаустот.

Од 2015 година, привременото седиште е во казиното деи Валати во гетото, кое Лука Зеви и Џорџо Тамбурини го замислуваа како висечка црна кутија направена од цигли со имињата на сите италијански и римски Евреи кои беа депортирани.

Кутијата од тули би била без архитектонски бариери и би се издигнала вертикално (12 метри над земја и 15 метри под земја) со „патот на праведниците“ од самиот влез на вилата Торлонија.

Внатре во просториите патеката би имала непрекинат тек преку три хали „за да нема прекин на наративот“ на 2500 квадратни метри од постојаната поставка, би имала поглед кон градината.

Рим конечно (можеби) ќе го добие својот музеј на холокаустот за кој чека повеќе од 26 години.